Thursday, December 30, 2010

افشارشناسي



دكتر محمدخالقي مقدم



-سلسله آثار -(46 اثر علمي مربوط به ايل افشار )



http://drmkhm.blogfa.com/post-16.aspx



1- استان زنجان، سرزمين اقوام افشار

2- نقش اجتماعي ايل افشار در تشكيل دولت صفويه

3- تاخت و تاز ازبكها به ايران و مقابله اقوام افشار در برابر آنان

4- شناخت اجتماعي سران ايل افشار

5- تاكتيكها و استراتژيها و تواناييهاي نظامي ارتش افشار

6- زندگي نامه سران دولت نادر شاه افشار

7- اوضاع اجتماعي زنجان پس از فروپاشي دولت افشاريه

8- ادعاي سياسي سلطنت توسط اقوام افشار زنجان دوره زنديه

9- فوجهاي نظامي افشار زنجان در دوره قاجاريه

10 - تقابل دو ايل افشار و ايل قاجار، در زنجان در اوايل تشكيل دولت قاجاريه

11- نقش حاكمان افشار زنجان در جنگهاي ايران و روس

12- تأثير فرهنگي موسيقي اقوام افشار زنجان بر روي دستگاههاي موسيقي اصيل ايراني

13 - تحول اجتماعي موسيقي ايراني از دوره صفويه تا قاجاريه

14- زنجان و زيباييهاي فرش افشار

15- صنعت زيباي چارق هاي افشار زنجان

16- صنعت زيباي چاقوسازي اقوام افشار زنجان

17- صنعت زيباي مليله كاري اقوام افشار زنجان

18 ـ زندگي ايلي افشارها و قوچ افشاري آنان

19 - اقوام افشار و تحولات حوزه زيست جغرافيايي آنان

20 - مكانهاي ييلاق ـ قشلاقي ايل افشار

21- تيره ها و طوايف ايل افشار

22- ايل افشار و روند هويت زدايي ايلها

23 - فرايند تخته قاپو شدن طوايف و تيره هاي ايل افشار

24 - طايفه اينانلو افشار زنجان (حومه ابهر)

25 - طايفه افشار قورت بيگلو زنجان (حومه صائين قلعه زنجان)

26- طايفه افشار اوصانلو زنجان

27- طايفه ايرلو افشار زنجان (طارم و حومه زنجان)

28- طايفه افشار قراپشتلو (قرابز چلو زنجان )

29 - طايفه افشار غني بيگلو و قزل گچيلو زنجان

30- طايفه افشاركور حسنلوي زنجان (حومه قيدار)

31- طايفه افشار دويران زنجان (انگوران و ماهنشان)

32 - طايفه افشار تكاب

33 - طايفه افشار اروميه

34- طايفه افشار گروس (روستاهاي اطراف قزل اوزن)

35- طايفه افشار اسدآباد همدان ( افشارهاي حوزه ابتداي شاخه تالوار قزل اوزن)

36- طايفه افشار خرقان

37- طايفه افشار بكشلو (دهستانهاي افشاريه و شال در جنوب قزوين)

38- طايفه افشار ساوجبلاغ كرج ( دهستانهاي افشاريه و اشتهارد غرب كرج)

39- طايفه افشار شمال ساوه (گرمسيرات ايل افشار)

40- طايفه افشار خوزستان

41- طايفه افشار كرمان

42- طائفه افشار خراسان

43- تاريخ اجتماعي امير گونه خان افشار طارمي

44 - تاريخ اجتماعي جهانشاه خان افشار قيداري

45- تاريخ اجتماعي حبيب الله خان شاهسون افشار دويراني انگوران (امير توپخانه دوره محمدشاه قاجار)

46- تاريخ اجتماعي خوانين مختلف افشار زنجان



Saturday, December 26, 2009

تالشان ایران و زبان ترکی

نوت: اين نوشته از موضع قوميتگرائي افراطي فارسي نوشته شده است.

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دلایل گسترش زبان ترکی در محدوده زبان تالشی را می‌توان چنین بیان کرد:

۱. کوچاندن ترکزبانان از سوی حاکمان ایرانی همچون دوره شاه عباس یکم و نادرشاه که با هدف جلوگیری از شورش تالشان به مناطق اسکان این قوم صورت گرفت.
۲. پس از جنگهای ایران و روس، روسها با هدف چیرگی بر سرزمین تالش شمالی به کوچاندن قومهای گوناگون از جمله ترکزبانان اقدام کردند.
۳. از دوره صفویان به این سو، بیشینه فرمانداران نواحی گوناگون تالش از ترکزبانان بودند و در گسترش این زبان کوشش می‌کردند. افراد بانفوذ تالش نیز برای رونق کار خود مخالفتی با گسترش زبان ترکی نداشتند.
۴. بی علاقگی تالشان به امور بازرگانی موجب شد، بازرگانان بزرگ، خرده پا و دوره گرد از مناطق ترکزبان به سوی سرزمین تالش سرازیر شوند و پس از آشنایی با شرایط اقلیمی، به صورت دائمی در منطقه نشیمن گرفته و حتی به برپایی مغازه اقدام کنند. در اواخر سده نوزدهم همه اهالی ویلکیج به زبان ترکی صحبت می‌کردند و به تالش ترک مشهور شده بودند.
۵. پس از سقوط اصفهان در سال ۱۱۳۵ ق. تا به تخت نشستن آقامحمد خان در سال ۱۲۱۰ ق. یک دوره ۷۵ ساله هرج و مرج و آشفتگی همراه با کشت و غارت طی شد که جمعیت ایران را با کاهش روبرو ساخت. در طاعون ۱۲۴۶ ق. / ۱۸۳۰ ترسایی و سال ۱۲۵۰ ق. دو سوم جمعیت تالش هلاک شدند و این سرزمین برای رفع نیاز متوسل به نیروی کار همسایه شد. از سال ۱۲۵۶ ق. / ۱۸۴۰ میلادی سالانه ۲۷ هزار نفر نیروی کار از بیرون از گیلان آمدند که کمابیش همه آنها ترکزبان بودند. مهاجرت گروهی یا فردی به این منطقه به سبب تنگی گذران زندگی و نشیمن‌گزینی دائمی آنها بافت تالشی منطقه را به هم ریخت.
۶. آسیب پذیری زبان تالشی که فاقد الفباست موجب شد که به راحتی زیر رخنه زبان ترکی آذری که در دبستانها و دبیرستانها، مطبوعات، رسانه‌ها و ادارات دولتی تالش شمالی رایج شد قرار گیرد. پشتیبانی شدید حاکمیت موجود در تالش شمالی از گسترش زبان ترکی و محو آثار تالشی در توقیف و عدم انتشار هرگونه اثری از این زبان در به سستی کشانیدن زبان تالشی به شدت مؤثر بوده است.
۷. گسترش زبان ترکی با گرایشهای مذهبی همراه بوده است، در نتیجه ایستادگی در برابر این هجوم صورت نگرفته است.
۸. ترکی زبان ارزشی حاکم بر منطقه تالش شد در نتیجه عموم آموزش دیدگان و دانش آموختگان به زبان ترکی صحبت می‌کردند.
۹. پس از آغاز جنگهای ایران و روس، فتحعلیشاه قاجار برای کاهش نفوذ میرمصطفی خان برخی از خاندانهای ترکزبان رده پایین و مهاجر[نیازمند منبع] در سرزمین تالش را به خانی ارتقاء داد. این خانها از آنجا که در میان تالشان نفوذی نداشتند، برای تثبیت خود به مهاجرت ترکزبانان به این منطقه دامن زدند.
[ویرایش] منبع
کتاب: تالشان (از دوره صفویه تا پایان جنگ دوم ایران و روس) نوشته حسین احمدی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، تهران ۱۳۸۰.

Wednesday, October 14, 2009

صدور احکام حبس برای فعالین مدنی آذربایجانی در رشت

۱٣٨٨ - ۱٣ اکتبر ۲۰۰۹سه‌شنبه ۲۱ مهر

ساوالان سسی : شعبه یک دادگاه تجدید نظر استان گیلان ودود اسدی و حسین رحیمی از فعالین مدنی آذربایجانی در رشت را به ترتیب به یکسال و شش ماه حبس تعلیقی محکوم کرد.

بر اساس حکم صادره از سوی دادگاه تجدید نظر، که به صورت شفاهی به اسدی ابلاغ شده است این فعال مدنی آذربایجانی به اتهام تبلیغ علیه نظام و قومیت گرائی به یکسال حبس محکوم شده که این حکم به مدت پنج سال به حالت تعلق در آمده است.همچنین حسین رحیمی فعال دانشجویی آذربایجان در رشت نیز به شش ماه حبس تعلیقی و ۱۰۰ هزار تومان جریمه محکوم گردید.

جلسه رسیدگی به پرونده این دو فعال آذربایجانی روز سه شنبه ۵ خرداد ۸۸ در شعبه یک دادگاه تجدید نطر استان گیلان به ریاست قاضی امیر ناصری برگزار شده بود و حکم صادره در روز۳ مهر ۸۸ به صورت شفاهی در اجرای احکم دادگستری گیلان به این افراد ایلاغ شده است. مسئولین قضائی از ابلاغ کتبی حکم به این فعالین امتناع می کنند.

پیش از این شعبه یک دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی مصطفوی نیا طی حکمی ودود اسدی و حسین رحیمی از فعالین آذربایجانی در رشت را به ترتیب به تحمل یک سال و شش ماه حبس تعزیری محکوم نموده بود. نامبردگان اوایل مرداد ۱۳۸۷ توسط ماموران امنیتی رشت بازداشت و پس از تحمل بیش از یکماه بازداشت موقت در بازداشتگاه اداره اطلاعات رشت به قید وثیقه از زندان آزاد شده بودند. این فعالین در مدت بازداشت تحت شکنجه جسمی و روحی قرار گرفته و جهت دادن اعترافات دروغین تحت فشار بوده اند.

فرانت لاین(سازمان بين المللي براي حفاظت از مدافعان حقوق بشر) در روز هشتم اوت و وزارت امورخارجه آمریکا در ۱۵ اوت ۲۰۰۸ با صدور بیانیه های جداگانه بازداشت ودود اسدی را محکوم و خواهان آزادی وی شده بودند.

Tuesday, June 02, 2009



آذربايجانين اونودولموش و غريب بؤلگه لري)همدان، قزوين، زنجان و مركزي اوستانلار(

ساوالان هالماتانلي

بيلديگينيز کيمي 85 ايل بوندان اؤنجه فارس حاکيمييتي ايراندا ايش اوستونه گلير و ايران مملکتينده ياشييان غئير فارس اينسانلار اؤزلليکله تورکلر، فاشيستي سيياست لره معروض قاليرلار . فاشيستي سيياست لر اساسيندا آذربايجان ايالتي تجزييه اولور و اوندان نئچه بؤلگه آيريلير. آذربايجانين تجزييه سي ياواش ياواش و چئشيتلي شکيل لرده قاباغا گئدير و بو گونه قدر آذربايجان نئچه اوستانا تجزييه اولونوب کي عيبارتدير: باتي آذربايجان، دوغو آذربايجان، اردبيل، زنجان ، همدان، قزوين و مرکزي اوستانلار. آذربايجانين بير پارا شهرلريده او بيري اوستانلارا وئريليب کي اؤرنک اولاراق آستاراني آد آپارماق اولار.گونئي آذربايجان ميللي حرکتي قئيد اولونموش بؤلگه لرين بير سيراسيندا فاشيستي سيياست لره قارشي موباريزه يه باشلاييب و بو گونه قدر اؤنملي و گؤزه گلين نتيجه لره چاتيب آما ايستر- ايسته مز بير سيرا بؤلگه لرده اونودولوب . اونودولموش بؤلگه لرده (همدان،زنجان و قزوين و مركزي اوستانلار) آشاغيدا قئيد اولونان يوللار اؤنر وئريلير.

1- هر ايل همدان ، زنجان ، قزوين و مركزي بؤلگه لرينه اؤزل بير هفته ايختيصاص وئرينسين کي همدان هفته سي،زنجان هفته سي ، قزوين هفته سي و مركزي اوستان هفته سي آدلانسين. بو اؤزل هفته لرده سيته لر ، وئبلاقلار، كلوب لار و باشقا اينتئرنئت ساحه لري قئيد اولونان بؤلگه لري مئحورييتده قويسونلار و چاليشسينلار تا بو اونودولموش بؤلگه لرين تاريخ ، فرهنگ ، اقتصاد و... مسئله لرينه اؤنم وئريب و اونلاري آرتيخراق تانيدديرسينلار.

2 - قئيد اولونموش بؤلگه لرين هر بيرينه اؤزل بير سيمگه تعريف اولونسون.بيلگي سايار ايشينده چاليشانلار، قئيد اولونموش بؤلگه لره و آذربايجانين باشقا بؤلگه لرين هر بيرينه اؤزل بير سيمگه طرراحليق ائله سينلر. بو سيمگه اولا بيلر كي هر بؤلگه نين بير گؤرملي يئري يا آدليم شخصييتلريندن بيري يا نئچه سي يا بونلارين تركيبي اولسون. بو سيمگه آذربايجان بؤلگه لرينه اؤزل بير كيمليك و اؤزلوك ياردا بيلر.

3 - همدان،زنجان ، قزوين و مركزي بؤلگه لريني آرتيخراق تانيدديرماق اوچون اؤيرنجي درگيلرينده اؤزل سايلار چيخماليدير. آذربايجانين چئشيتلي بؤلگه لرينده چيخان اؤيرنجي درگي لري بو قونويا اؤنم وئرملي ديرلر نيسه بيلي يوردلاردا اولان اؤيرنجي لره اويانيش وئرمك بيزيم بيرينجي ايشيمزدير.اگر بير جامعه نين اؤيرنجي لري بير قونودا اويانسا ، بالا بالا جامعه ده ياشييان باشقا اينسانلاردا اوياناجاق و بو مسئله نين اؤنمي ني دوشونجكلر.

4- همدان ، زنجان ، قزوين و مركزي اوستان لاريندا اولان بيلي يوردلارلا گوجلو ايلگي قورولماليدير. بيلديگينيز كيمي قئيد اولونموش بؤلگه لرده تكجه زنجاندا بير پارا گؤزه گلين اؤيرنجي حركاتي گؤرونور. ميللي حركتده اولان اؤيرنجي لر تحصيل لرينه داوام وئرمك اوچون ائلييه بيلرلر قئيد اولونان بؤلگه لرين بيلي يوردلاريني اولوييتده قويالار. مثلا ليسانس ، يوكسك ليسانس و... مقطع لرين ايدامه وئرمك اوچون قئيد اولونان بؤلگه لره گئده لر.يا اوردا اولان اؤيرنجي لرله ايلگي قوروب و اوردا بير پارا فرهنگي ايشلر يولا سالالار. مثلا كولترل سرگيسي يا آذربايجان كانسرتي قورماق و بو كيمي ايشلر.

5- همدان،زنجان ، قزوين و مركزي بؤلگلرينده ايشلري ياخجي قاباغا آپارماق اوچون ايش تيملري تشکيل تاپماليدير.

6- قئيد اولونموش بؤلگه لره اينتئرنئت ساحه سينده اؤزل وئبلاقلار و وئب سايتلار يولا دوشملي دير.

7- آذربايجان ميلتين تشويق ائده ک تا بايرام اَييام لاريندا قئيد اولونموش بؤلگه لره سفر ائده لر.بو آماجا يئتيرمک اوچون ايسفند آييندا رئکلاملار اولماليدير.

8- قئيد اولونموش بؤلگه لرده چئشيتلي اَيياملاردا اؤزلليکله بايرام اَيياملاريندا کيتابلار، درگيلر و... تؤهفه اوچون ياييلماليدير. يوخاريدا دئييلن ايشلر تكجه بير پارا اؤنرلردير كي يازانين ذئهنينه يئتيريب . باشقا اؤنرلر بونلاردان داها گؤزل و فايدالي اولا بيلر. موباريزني قاباغا آپارماق اوچون لازيمدير آذربايجانين تبريز و اورمو كيمي بؤلگه لرينده حاكيمييتين فيشارين آزالداق و آسيميله اولان بؤلگه لرده مثلا قزوين ده فرهنگي موباريزه ني گوجلو شكيلده باشليياق.

بو مقاله نين گلجك ده داوامي اولاجاق!!!

Friday, May 29, 2009

برگزاری دادگاه دو فعال آذربایجانی در رشت


ساوالان سسی : جلسه رسیدگی به اتهامات ودود اسدی و حسین رحیمی از فعالان مدنی آذربایجانی روز سه شنبه ۵ خرداد ۸۸ در دادگاه تجدیدنطر استان گیلان برگزار شد.

پیش از این شعبه یک دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی مصطفوی نیا طی حکمی ودود اسدی فعال حقوق بشر آذربایجانی و حسین رحیمی دانشجوی رشته ساختمان جهاد دانشگاهی رشت را به ترتیب به تحمل یک سال و شش ماه حبس تعزیری محکوم نموده بود.

اسدی و رحیمی اوایل مرداد سالجاری توسط ماموران امنیتی رشت بازداشت و پس از تحمل بیش از یکماه بازداشت موقت در بازداشتگاه اداره اطلاعات رشت به قید وثیقه از زندان آزاد شدند.

اتهام این فعالین تبلیغ علیه نظام و قومیت گرائی عنوان گردیده است و طبق حکم صادره از سوی دادگاه بدوی مستندات قاصی پرونده برای صدور این حکم فعالیت های دوران دانشجویی ودود اسدی در دانشگاه آزاد اردبیل و دست نوشته ها وکتابهایش و تشکیل جلسات کوهنوردی ترکها در رشت توسط وی است.

لازم به ذکر است که علی نجفی وکیل دادگستری وکالت ودود اسدی در دادگاه تجدید نظر را بر عهده داشته و دادگاه این فعالین به صورت غیر علنی برگزار شده است.

فرانت لاین(سازمان بین المللی برای حفاظت از مدافعان حقوق بشر) در روز هشتم اوت و وزارت امورخارجه آمریکا در ۱۵ اوت ۲۰۰۸ با صدور بیانیه های جداگانه بازداشت ودود اسدی را محکوم و خواهان آزادی وی شده بودند.

ودود اسدی دانشجوی رشته زمین شناسی دانشگاه آزاد رشت، دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه آزاد اردبیل و مدیر مسئول نشریه دانشجویی توقیف شده" سحر" می باشد که پیشتر نیز درجریان تظاهرات اعتراض آمیز ۱۳۸۵ شهرهای آذربایجان در اردبیل بازداشت و پس از تحمل بیش از ۴۰ روز حبس آزاد شده بود.

Thursday, March 19, 2009



« آنها به نام اسلام پان فارسیسیم را به ما تلقین میکنند»

رادیو آزادلیق (بخش آذربایجانی رادیو اروپای آزاد) ، خدیجه اسماعیل اوا
http://www.azadliq.org/content/Article/1506330.html

ودود اسدی، از فعالین حرکت ملی آذربایجان به حکم صادره از سوی دادگاه انقلاب رشت در دادگاه تجدید نظر اعتراض نموده است. وی بر این عقیده است که محاکم ایران به اعتراض وی هیچ اهمیتی نخواهند داد و ممانعت از حبس وی اجتناب ناپذیر است. ودود اسدی پیش از اجرای حکم زندان با رادیو آزادی مصاحبه نموده است.

- آقای اسدی آیا حکم شما صادر شده است؟

بله، ده روزی میشود که حکم من معین و ابلاغ شده است و یک سال از آزادی محروم کرده اند، دادگاه رشت ادعا می کند که من بر علیه نظام تبلیغ کرده ام و گفته ام که حکومت کنونی حکومت فارس است و حکومتی اسلامی نیست و حکومتی ظالم و فاشیست است. حسین و محسن رحیمی دو تن دیگر از دوستانم همزمان با من بازداشت شده بودند که برای حسین نیز حکم شش ماه حبس تعزیری صادر شده و حکم محسن که برادر کوچکتر است هنوز مشخص نیست.



- محکومیت آنها به زندان بر چه اساسی است ؟

بر اساس همین اتهاماتی که به من زده اند. ما ترکها همیشه تابع اسلام بوده ایم و نصف ایران را ترکها تشکیل می دهند اما آنها با نام اسلام سعی در فارسیزه کردن ما دارند. ما از حق داشتن مدارس به زبان ماری و خواندن و نوشتن به این زبان محروم هستیم . برای تبلیغ و آموزش زبان فارسها و تمدن آنها در بین سایر ملل جهان صدها کلاس تشکیل داده اند و یا در رابطه با تاریخ دروغین و ساختگی ایران کتابهایی نوشته و به کتابخانه های چین هدیه داده اند. در همین کتب تاریخی، ترکها را وحشی وعقب مانده نشان داده اند اما ما نسل جدید آذربایجان نمی توانیم این موضوع را قبول کنیم.



سی سال پیش در جریان انقلاب اسلامی ایران مردم ما در تبریز و دیگر شهرهای آذربایجان به خیابانها ریختند ونظام شاهنشاهی پهلوی را سرنگون کردند تا بلکه ملت آذربایجان زیر پرچم اسلام و با معیار برادری پیشرفت کند. این همه در این راه شهید دادیم اما ملت ما در راه انقلاب همانند آجر به مصالح اولیه انقلاب استفاده شد اما نتوانستیم نتیجه ای از این همه فداکاریها بگیریم و ملت ما هنوز صاحب یک مدرسه به زبان مادری خود نیست.چشمان مادران و خواهران فعالان آذربایجانی را گریان می گذارند و آنها را در مکانهای نامعلومی در بازداشت موقت نگه می دارند. فعالین آذربایجان را محاکمه و با صدور احکام طویل المدت زندان،عمر آنها را می پوسانند. آنها مرا به "تبلیغ علیه نظام" متهم می سازند حال آنکه من تنها حقوق ملی ام را مطالبه کرده ام و اگر مطالبه حقوق ملی تبلیغ بر علیه نظام است پس می توان گفت که موضع حکومت بر علیه حقوق ملی ما آذربایجانیها است.



تحقیر ترکها و پست شمردن آنها در کدام کتابها نوشته شده است؟

در ایران تمام کتب تاریخ، ترکها را تحقیر و پست می شمرد و خصوصا کتب درسی دوره راهنمایی ، ترکها و رهبران دولت های آنها را خونخوار و افراد عقب مانده ای معرفی می کنند. آنها می نویسند که پادشاهان فارس کارهای جاودانه ای انجام دادند و حقوق بشر را اجرا می کردند.اکثر شهرهای ایران از جمله اصفهان، شیراز و تهران در زمان صفویان آباد شده اند حال چرا در تاریخ چنین افتراهایی را به ترکها نسبت می دهند؟ این تحقیر و پست نشان دادن تاریخ ما از زمان رضا شاه پهلوی آغاز شده و تا کنون نیز ادامه دارد. حال آنکه در آن دوره لالایی مادرانمان به زبان ترکی آذربایجانی نیز ممنوع بود و به والدین کودک امکان نامگذاری فرزندشان با نامهای ترکی را نمی دادند. گفتنی است که وضعیت اقتصادی استانهای ترک نشین در ایران بسیار بد است بیش از نصف رشت ترک است اما برای لقمه ای نان محتاجند. چه گناهی داریم که نمی توانیم لقمه ای نان را در وطنمان به دست آوریم و جاده هایمان خراب است؟



ادعا می شود که تعداد زیادی از ترکها در هیات حاکمه ایران هستند وبه همین خاطر وضعیت ترکها در ایران مطلوب است نظرتان در این باره چیست؟

در ترکی مثلی هست که می گوید:«کسی که دلش به حال ملت و زبانش نمی سوزد چه فایده ای دارد حتی اگر خان وسلطان باشد» بله فکر شما را قبول دارم. اکثر اهالی ایران یعنی بیش از 30 میلیون نفر ترک هستند.اگر دقت کنید از فوتبالیستها گرفته تا سیاستمداران ونظامیان ترک هستند اما متاسفانه تفکر آنها تفکر فارسی است وبه همین خاطر آنها در خدمت آن سیستم هستند.



آیت الله خامنه ای در شعار هایش می گوید:«آذربایجان بیدار است وتکیه گاه انقلاب است» اما هنگامی که رئیس جمهور افغانستان می آید با او به خوبی به زبان فارسی صحبت می کند اما زمانی که رئیس جمهور آذربایجان می آید با استفاده از مترجم با او صحبت می کند حال آنکه او زبان ترکی را به خوبی می داند.



در کتاب ادبیات دوره راهنمایی نوشته اند گویا تیمور لنگ میرود قبر فردوسی را باز می کند و می بیند که آنجا گلستان است اما زمانی که قبر پدر بزرگش را باز می کند می بیند که پدر بزرگش غرق در خون است و تف می کند و برمی گردد این را کدام تاریخ می نویسد وکدامین منبع آنرا تصدیق می کند؟ اینها همه دروغ و انحراف است.کتاب فردوسی در ایران کتابی جهت اختلاف انداختن بین ایران وتوران است وکتابی جهت تحقیر و پست شمردن ترکها و تبلیغ پان فارسیسم است.همه این مسائل مایه تاسف است ومن در پشت دین اسلامی که اینها تبلیغ می کنند افکار و سیاست خوبی نمی بینم.



آقای اسدی شما را کی دستگیر نمودند؟

بلافاصله پس از برگزاری مراسم عروسی ام مرا دستگیر کردند.



-آیا در استناداتی که برای صدور این حکم در دادگاه عنوان شده اشاره ای به اجرای موسیقی و آواز ترکی در مراسم عروسی تان شده است؟



علت این بازداشت به پیش از اینها برمی گردد.من زمانی که در دانشگاه آزاد اردبیل دانشجو بودم مدیر مسدول نشریه دانشجویی سحر بودم ودر آن نشریه مطالبی در رابطه با فرهنگ وتمدن و ادبیات شفاهی ملت آذربایجان چاپ ومنتشر می کردیم اما نمی توانستند ما را دستگیر کنند چون ما هیچ کار غیر قانونی انجام نمی دادیم .ماموران وزارت اطلاعات به من گفتند که:« ما منتظر بودیم که تو عروسی کنی و ما در حین مراسم عروسی تو را دستگیر کنیم».



ما نه ضدیتی با خدا داریم و نه ضدیتی با هیچ ملتی. ما میگوییم که ما آذربایجانی ها نیز انسان هستیم وزبانی داریم. حقوق ما را پایمال نکنید. اگر اعمال سیاست از طریق ظلم و زندان امکان پذیر باشد آن موفع در خاکی که ما زندگی می کنیم دری تعبیه کنند و بگویند آذربایجان زندان است.



آقای اسدی رشته تحصیلی شما چیست؟

رشته من زمین شناسی (جئومورفولوژی ) است. ابتدا دردانشگاه آزاد اردبیل تحصیل می کردم اما بعد از مدتی به خاطر وضعیت خانوادگی ام به رشت برگشته و آنجا ادامه تحصیل دادم.



آیا شما تحصیلاتتان را به پایان رسانده اید؟

یک سالی هست که از دانشگاه فارغ التحصیل شده ام و ۲۹ سال دارم واگر آقایان از ادامه تحصیلم ممانعت نکنند در صدد ادامه تحصیلاتم هستم.



آیا به حکم صادره از سوی دادگاه انقلاب رشت اعتراض خواهید نمود؟

دوستان به من سفارش کردند که وکیل بگیرم اما در اینجا واضح و مشخص است که دادگاهها چگونه عمل می کنند .حقوق ما در قرآن کریم به رسمیت شناخته شده است وهمچنین در ماده ۱۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی تصریح شده است که همه ملیتهای ساکن ایران با هم برابرند ودر مفابل فانون از حق برابری برخوردارند اما آنها حتی به فانونهایی که خودشان نوشته اند نیز اعتنایی نمی کنند.

در کیفر خواستی که برای اینجانب صادر شده نوشته است که گویا من گفته ام حکومت ایران حکومتی فاشیستی است این اتهام افترایی بیش نیست.سوال من این است که آیا با زندانی کردن من مسدله حل می شود؟ من برادر و فامیل وخاندان و وطنی دارم. بگذارید ملت آذربایجان بداند که به چه نامهایی فرزندان آنرا به زندان میبرند وعمر آنها را تباه می کنند.من در مهلت معین به حکم صادره اعتراض خواهم کرد تا پرونده به دادگاه تجدید نظر ارجاع شود اما فکر نمی کنم که این اعتراض من نتیجه مثبتی داشته باشد و حکم صادره از سوی آنها از ابتدا معین شده است.

ودود اسدی فعال ملی و مدنی آذربایجانی پیش از این نیز دستگیر شده بود. او دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه آزاد اردبیل است. وی با مقالاتش در نشریات دانشجویی وسخنرانیهایش در مراسمات دانشجویان مشهور است.

اسدی پیش از این در می ۲۰۰۶ بدنبال چاپ کاریکاتوری در روزنامه رسمی دولتی ایران که آذربایجانیها را به سوسک تشبیه کرده بود بازداشت شده بود. علت دستگیری وی شرکت در تجمع اعتراصی و اعتصاب غذای دانشجویی در اعتراض به عمل توهین آمیز روزنامه ایران در دانشگاه آزاد اردبیل بود. اما مسئولین علیرغم بازداشت موقت او به مدت چهار ماه تا کنون هیچ اتهامی به وی وارد نکرده اند.



علیرغم اینکه اصل ۱۵ قانون اساسی ایران ، حق تحصیل به زبان مادری ومدافعه از فرهنگ ومدنیت را برای تمامی ملیتها به رسمیت شناخته اما درخواست آذربایجانیها مبنی بر تحصیل به زبان مادریشان(ترکی آذربایجانی) محقق نمی شود.بر اساس منابع مختلف در ایران بین ۲۰ تا ۳۵ میلیون آذربایجانی زندگی می کنند.



وزارت امور خارجه آمریکا در گزارش سالانه اش در رابطه با وضعیت حقوق بشر تصریح می کند که آذربایجانیهای ایران به دلیل تبعیضهای زبانی و اتنیکی از جمله ممنوعیت تحصیل به زبان ترکی در مدارس و تعویض نامهای جغرافیایی مناطق معترض هستند.



سازمان عفو بین الملل فعالین آذربایجانی در ایران که در راستای دفاع ازحقوق ملیشان فعالیت می کنند را در معرض فشار، حبس وشکنجه خوانده است و آنها را زندانی عقیدتی می نامد.



لینک گزارش رادیو آزادلیق : کلیک کنید
http://www.azadliq.org/content/Article/1506330.html


«Onlar islam adı ilə bizə farsçılığı təlqin edirlər»

İran azərbaycanlılarının milli hüquqları uğrunda hərəkatın fəalı Vədud Əsədi
08.03.2009
Xədicə İsmayılova
İran azərbaycanlılarının milli hüquqları uğrunda hərəkatın fəalı Vədud Əsədi barəsində çıxarılan məhkəmə qərarından apellyasiya (təcridi-nəzər) şikayəti verib. Amma bildirir ki, İran məhkəməsi bunu nəzərə almayacaq və onun həbsi qaçılmazdır. Vədud Əsədi həbsindən əvvəl «Azadlıq» radiosuna müsahibə verib.

-Vədud bəy, artıq sizə hökm oxunub?
-10 gün olar hökm kəsilib. Bir il azadlıqdan məhrum ediblər. Rəşt məhkəməsi iddia edir ki, mən sistemin əleyhinə çıxmışam. Guya mən demişəm ki, bu fars nizamıdır, islam nizamı deyil. Bu faşist və zalım nizamdır. İki dostlarım, iki qardaş Hüseyn və Mvsüm Rəhimini də tutublar. Hüseynə 6 ay həbs kəsiblər, balaca qardaşının isə hökmü bəlli deyil.

-Bəs onları nəyə görə həbs ediblər?

- Eyni ittihamlar əsasında. Amma biz həmişə İslama baş əymişik. İranın yarısı türkdür. Amma onlar islam adı ilə farsçılığı bizə təlqin edirlər. Biz öz ana dilimizdə məktəbdən, yazı-pozmaqdan məhrumuq. Dünyada isə fars dilini və mədəniyyətini başqa xalqlar arasında təbliğ etmək, öyrətmək üçün yüzdən çox məktəb yaradıblar. Ya da ki, Çin kitabxanalarına İranın yalançı və qondarma tarixini yazıb hədiyyə verirlər. Həmin tarix kitablarında isə türklər vəhşi, geri qalmış millət kimi göstərilir. Biz yetişən yeni nəsil isə bunu qəbul edə bilmərik. Bu qədər şəhid verdik, millətimiz inqilab yolunda çarpışdı amma bu fədakarlığın cavabını ala bilmədik. Millətimiz öz ana dilində bir məktəbə belə sahib deyil. Fəallarımızın anasını, bacısının gözü yaşlı qoyub, naməlum yerlərdə saxlayır, məhkəmələrə çəkir, zindanlarda çürüdürlər


30 il əvvəl İslam inqilabında Təbriz və digər şəhərlərimiz qalxıb şahı pəhləvi rejimini yıxdıq ki, islam bayrağı altında, qardaşlıq prinsipi ilə millətimiz inkişaf edəcək. Bu qədər şəhid verdik, millətimiz inqilab yolunda çarpışdı amma bu fədakarlığın cavabını ala bilmədik. Millətimiz öz ana dilində bir məktəbə belə sahib deyil. Fəallarımızın anasını, bacısının gözü yaşlı qoyub, naməlum yerlərdə saxlayır, məhkəmələrə çəkir, zindanlarda çürüdürlər. Mənə deyirlər ki, sistemə qarşı çıxmışam, halbuki mən ancaq milli hüququmu tələb eləmişəm. Əgər milli hüququ tələb etmək sistemə qarşı çıxmaqdırsa, deməli sistem mənim hüququmun əleyhimədir.

- Türklərin aşağılanması hansı kitablarda yazılıb?

-Bütün tarix kitablarında belə yazılır. Xüsusən orta məktəb dərsliklərində. Türkləri, onların dövlət rəhbərlərini qaniçən, geri qalmış şəxslər kimi təqdim edirlər. Yazırlar ki, fars hökmdarları abadlıq işləri görüblər, insan haqlarını tanıyan olublar. İranın əsas şəhərləri İsfahan, Şiraz, Tehran hamısı səfəvilər zamanında abadlaşdıb, indi niyə türk tarixinə qarşı belə iftira atırlar? Bizim tariximizin aşağılanması hələ Rza şah Pəhləvi zamanından başlayıb, indi də davam edir. Hələ o zamanlar analarımıza türkcə layla deməyi yasaqlamışdılar, uşaqlara türk adları qoymağa imkan vermirdilər. Onu da deyim ki, İranda türklər yaşayan regionların sosial vəziyyəti çox gərgindir. Rəştin yarısından çoxu türkdür, amma bir tikə çörəyə möhtacdırlar. Nə günahımız var ki, bir tikə çörəyi öz vətənimizdə tapa bilmirik. Yollarımız xaraba qalıb.

- Belə deyirlər ki, İranın rəhbərliyində xeyli türk var, buna görə də İranda türklərirn vəziyyəti yaxşıdır?

-Bir misal var, deyir ki, «elinə, dilinə yanmayan bir kəs tutaq ki, xandı, sultandı nə faydası». Bəli, sizin fikrinizi qəbul edirəm, İran əhalisinin əksəriyyəti 30 milyondan artığı türkdür. Diqqət yetirsəniz İranın futbolçusundan tutmuş, siyasətçiləri, hərbiçiləri türkdür. Amma təəssüf ki, təfəkkür fars təfəkkürüdür, ona görə də bunların hamısı o sisteminin xidmətindədir.

Ayətullah Xanneyi şüarlarında deyir ki, «Azərbaycan oyaqdı, inqilaba dayaqdı». Amma Əfqanıstan prezidenti gələndə onunla təmiz fars dilində danışır, amma Azərbaycanınkı gələndə tərcüməçi ilə danışır, hansı ki, o türkcəni çox gözəl bilir.

Orta məktəbin ədəbiyyat kitabında yazırlar ki, guya Teymurləng gəlib Firdovsinin qəbrini açır, görür ora gülüstandır, amma öz babasının qəbrin açır görür qan içindədir, tüpürüb geyir qayıdır. Bunu hansı tarix yazır, bunu hansı mənbə təsdiqləyir, yalandı, uydurmadı hamısı. Firdovsinin kitabı İran və Turan arasına ixtilaf salmaq kitabıdır, türkləri aşağılayan, fars şovinizmini təbliğ edən kitabdır. Bütün bunlar təəssüf doğurur. Onların təbliğ etdikləri islamın arxasında mən yaxşı bir şey siyasət görmürəm.

-Vədud bəy sizi necə həbs etdilər?

-Toyumdan dərhal sonra.

- İddiaları da o olub ki, toyda türk mahnıları ifa olunurmuş…

-Bu həbsin səbəbləri əvvəllərə gedir. Mən hələ Ərdəbil universitetdə olanda «Səhər» adlı qəzetim var idi, milli mədəniyyətimizi, yaddan çıxmış folklorumuzu öyrənirdik. Amma bizi həbs edə bilmirdilər, qanunsuz heç nə etmirdik. Universitetdən qayıdıb gələndə isə mənə öz dilləri ilə deyirdilər ki, «biz gözləyirik ki, sən toy edəsən, səni toyunda tutub aparaq».

Biz nə Allaha qarşıyıq, nə də ki, hər hansı başqa bir millətə. Deyirik biz də insanıq, bizim də dilimiz var, bizim haqqımızı tapdamayın.
Əgər, zülmlə, zindanla siyasət olsaydı gərək onda bizin yaşadığımız torpağa bir qapı qoysunlar desinlər ki, Azərbaycan zindandır.

-Vədud bəy sizin ixtisasınız nədir?

-Mən yerşünaslıq ixtisasına yiyələnmişəm, geamorfologiya üzrə. Əvvəlcə Ərdəbildə oxudum, sonra ailə vəziyyətimlə bağlı qayıdıb Rəştə davam etdirdim.

-Bəs təhsilinizi başa vura bildinizmi?

-Bir il olar ki universiteti bitirmişəm. 29 yaşım var, imkan versələr, təhsilmi hələ dəvat etdirmək istəyirəm.

-Məhkəmənin qərarından şikayət verəcəksinizmi?

-Yoldaşlar dedilər ki, vəkil tut. Amma burda məhkəmələr bəllidir necə işləyir. Bizim hüquqlarımız Quranda qorunur. İranın Konstitusiyasının 19-cu maddəsində də yazılıb ki, hamı qanun qarşısında bərabərdir. Amma onlar öz yazdıqları qanunlara məhəl qoymurlar.

Mənim ittihamnaməmdə yazılıb ki, guya mən demişəm ki, İranda rejim faşist rejimidir, bu, iftiradır. İndi məni zindana salmaqla məsələ həll olacaq? Mənim qardaşım var, elim-obam var. Qoy Azərbaycan xalqı bilsin ki, onun balalarını hansı adla aparıb zindanlarda ömürlərini çürüdürlər. Təcridi-nəzərə (apelliyasiya) gəldikdə şikayət hazırlamışam. Amma inanmıram bunun bir faydası olsun, onların verdikləri qərar əvvəldən məlumdur.

***
Milli fəal Vədud Əsədi bundan əvvəldə həbsdə olub. Vədud Əsədi Ərdəbil Universiteti İslami Tələbə Cəmiyyətinin keçmiş rəhbəridir. O, tələbə qəzetlərindəki çıxışları ilə də tanınır.

Əsədi 2006-cı ilin mayında rəsmi «İran» qəzetində azərbaycanlıları tarakana bənzədən karikaturanın çapından sonra da həbs olunmuşdu.
Həmin vaxt universitetdə təşkil olunan etiraz tədbirinə və diskriminasiya əleyhinə aclıq aksiyasına qatılan Vədud Əsədini dörd aya yaxın həbsdə saxlasalar da, ona qarşı heç bir ittiham irəli sürməmişdilər.

İran konstitusiyasının 15-ci maddəsi bu ölkədə yaşayan bütün millətlərə öz dilində təhsil və mədəniyyətlərini qorumaq haqqı tanısa da, azərbaycanlıların ana dilində təhsil tələbləri yerinə yetirilmir. İranda müxtəlif mənbələrə görə 20 milyondan 35 milyonadək azərbaycanlı yaşayır.

ABŞ Dövlət Departamentinin İnsan hüquqları hesabatında bildirilir ki, azərbaycanlı iranlılar etnik və linqvistik diskriminasiyaya məruz qalmalarından, o cümlədən, məktəblərdə azərbaycanca təhsilə qoyulan qadağalardan, coğrafi adların dəyişdirilməsindən şikayətçidirlər.

Beynəlxalq Amnistiya Təşkilatı İranda milli hüquqları uğrunda mübarizə aparan azərbaycanlı fəalların İranda təzyiqlərə, həbs və işgəncəyə məruz qaldığını, bu fəalları vicdan məhbusu kimi tanıdığını bildirir.

Friday, March 06, 2009

حکم زندان برای ودود اسدی و یک دانشجوی آذربایجانی ديگر در رشت

يئيگون(جمعه) ١٦ اسفند ۱٣٨۷ - ٦ مارس ۲۰۰۹

ساوالان سسی : دادگاه انقلاب رشت احکام قضایی پرونده ودود اسدی فعال حقوق بشر آذربایجانی و حسین رحیمی دانشجوی جهاد دانشگاهی رشت و فعال دانشجویی آذربایجان را صادر نمود.

شعبه یک دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی مصطفوی نیا طی حکمی ودود اسدی فعال حقوق بشر آذربایجانی و حسین رحیمی دانشجوی رشته ساختمان جهاد دانشگاهی رشت را به ترتیب به تحمل یک سال و شش ماه حبس تعزیری محکوم نمود.

آخرین جلسه رسیدگی به پرونده نامبردگان ۱۰ اسفند ۸۷ به صورت غیر علنی و بدون حضور وکیل مدافع برگزار شده و اتهام آنان تبلیغ علیه نظام و قومیت گرائی عنوان گردیده بود.

بر اساس حکم صادره استنادات قاصی پرونده برای صدور این حکم فعالیت های دوران دانشجویی ودود اسدی در دانشگاه آزاد اردبیل و دست نوشته ها وکتابهایش و تشکیل جلسات کوهنوردی ترکها در رشت توسط وی عنوان شده است.

اسدی و رحیمی اوایل مرداد سالجاری توسط ماموران امنیتی رشت بازداشت و پس از تحمل بیش از یکماه بازداشت موقت در بازداشتگاه اداره اطلاعات رشت به قید وثیقه از زندان آزاد شدند.

بنابر اظهارات خانواده این دو فعال دانشجویی، آنها تقریبا تمام مدت بازداشت را درسلول انفرادی وزارت اطلاعات رشت تحت فشارهای جسمی و روحی قرار داشته و در این مدت نه تنها اجازه تماس با وکیل و خانواده به آنهاداده نشد بلکه خانواده ها نیز از محل نگهداری آن دو بی خبر بودند.

همزمان فرانت لاین(سازمان بين المللي براي حفاظت از مدافعان حقوق بشر) در روز هشتم اوت و وزارت امورخارجه آمریکا در ۱۵ اوت ۲۰۰۸ با صدور بیانیه های جداگانه بازداشت ودود اسدی را محکوم و خواهان آزادی وی شده بودند.

ودود اسدی دانشجوی رشته زمین شناسی دانشگاه آزاد رشت، دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه آزاد اردبیل و مدیر مسئول نشریه دانشجویی توقیف شده" سحر" می باشد که پیشتر نیز درجریان تظاهرات اعتراض آمیز ۱۳۸۵ شهرهای آذربایجان در اردبیل بازداشت و پس از تحمل بیش از ۴۰ روز حبس آزاد شده بود.

Sunday, March 01, 2009

احضار ودود اسدی به دادگاه انقلاب رشت

احضار ودود اسدی به دادگاه انقلاب رشت

ودود اسدی فعال حقوق بشر و دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه آزاد اردبیل و مدیر مسئول و صاحب امتیاز نشریه توقیف شده "سحر" به دادگاه انقلاب رشت احضار شد.
جمعه ۹ اسفند ۱۳۸۷ - ۲۷ فوريه ۲۰۰۹



ساوالان سسی: ودود اسدی فعال حقوق بشر و دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه آزاد اردبیل و مدیر مسئول و صاحب امتیاز نشریه توقیف شده "سحر" به دادگاه انقلاب رشت احضار شد.
به گفته نزدیکان وی ٬ این فعال حقوق بشر آذربایجانی باید روز شنبه ۱۰/۱۲/ ۱٣٨۷ در شعبه دوم دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی رمضانی حضور یابد وبه اتهامات وارده مبنی بر تبلیغ علیه نظام پاسخ گوید.
ودود اسدی روز یکم مرداد۸۷ در رشت دستگیر و پس از تحمل ۳۴ روز بازداشت موقت در بازداشتگاه اداره اطلاعات رشت به قید وثیقه از زندان آزاد شد.
بنابر اظهار خانواده اسدی ٬وی تقریبا تمام مدت بازداشت را درسلول انفرادی وزارت اطلاعات رشت تحت فشارهای جسمی و روحی قرار داشت.
فرانت لاین(سازمان بين المللي براي حفاظت از مدافعان حقوق بشر) در روز هشتم اوت و وزارت امورخارجه آمریکا در ۱۵ اوت با صدور بیانیه های جداگانه بازداشت این فعال آذربایجانی و مدافع حقوق بشر را محکوم نموده بودند.

Saturday, February 28, 2009

تخریب یکی از محلات ترک نشین رشت توسط نیروهای امنیتی

تخریب یکی از محلات ترک نشین رشت توسط نیروهای امنیتی

بای بک، آذربايجان | اِلگؤن, ۱۰-ي بوز آی , ۱۱۰۰۸ اینجی ایل, چولا ۰۳:۳۱ [گ.ؤ] | ایچ ساولار, فارسجا

به گفته شاهدان عینی مأموران ، به اهالی محله ایستگاه انزلی ۱۰ روز مهلت داده بودند تا بدون هیچ گونه چشم داشت مالی اقدام به تخلیه محله نمایند اما زمانی که با مقاومت مردم این محله مواجه شدند اقدام به جوشکاری درب منازل و حبس خانگی مردم نمودند تا ساکنان محل را مجبور به ترک منازلشان نمایند..

پس از گذشت چند روز از این امر بولدزرها اقدام به تخریب منازل این محله ترک نشین نمودند. تخریب منازل در حالی صورت گرفت که اسباب و اثاثیه مردم هنوز در داخل منازل بوده و عده زیادی از افراد در داخل خانه هایشان ساکن بودند.

احضار ودود اسدی به دادگاه انقلاب رشت

احضار ودود اسدی به دادگاه انقلاب رشت

بای بک، آذربايجان | یئیگؤن, ۹-ي بوز آی , ۱۱۰۰۸ اینجی ایل, چولا ۲۱:۴۳ [آ.خ] | ایچ ساولار, فارسجا

ودود اسدی فعال حقوق بشر و دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه آزاد اردبیل و مدیر مسئول و صاحب امتیاز نشریه توقیف شده “سحر” به دادگاه انقلاب رشت احضار شد.

به گفته نزدیکان وی ٬ این فعال حقوق بشر آذربایجانی باید روز شنبه ۱۰/۱۲/ ۱٣٨۷ در شعبه دوم دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی رمضانی حضور یابد وبه اتهامات وارده مبنی بر تبلیغ علیه نظام پاسخ گوید.

بیانیه دانشجویان دانشگاههای رشت، انزلی، آستارا در حمایت از اقدام اعتراض آمیز به خسرو معتضد

بیانیه دانشجویان دانشگاههای رشت، انزلی، آستارا در حمایت از اقدام اعتراض آمیز به خسرو معتضد

میللی حرکت دوشنبه ۵ اسفند ۱۳۸۷:
سکوت در مقابل ظلم خیانت به اصل انسانیت است"

در این برهه سخت از حرکت ملی که با اعمال فشار از سوی رژیم نسبت به فعالین ملی هر روز عد ه ای به جرم نا کرده روانه سلولهای سرد ارگانهای اطلاعاتی و امنیتی شده و خبرهای شکنجه ،آزار اذیت و تهدید خانواده و دوستان انها به گوش می رسد عده ای از دانشجویان غیور و دلاور آذربایجانی دانشگاه سراسری رشت بار دیگر ندای حق طلبانه و آزادیخواهانه خود را نزد عوامل شوونیستی و کسرویها و ایرج افشار های امروزی سر بر آوردند

یکی از این افراد نژاد پرست و مزدورخسرو معتضد می باشد ، که چندی است با معرفی خود به عنوان مورخ و محقق سلسله برنامه پلی بر گذشته را از شبکه 2 صدا و سیما آغاز کرده و سعی در تحریف و انحراف واقعیات تاریخی آذربایجان داشته و همه روزه دروغها و جعلیات تازه ای را به تاریخ ،هویت و زبان ملت آذربایجان روانه می دارد ،.



در این بین در یکی از برنامه هایی که در رشت برگزار گردیده بود عده ای از دانشجویان دانشگاه گیلان با شعارههایی نظیر "معتضد حیا کن آذربایجان را رها کن سالن سخنرانی معتضدرا با فریاد یاشاسین آذربایجان طنین انداز کردند.

که متاسفانه دراثر سوء مدیریت مسئولان برگزاری برنامه با دانشجویان آذربایجانی برخورد کرده و عده ای از آنها را مجروح نموده و تعدادی نیز توسط اداره اطلاعات نیروی انتظامی دستگیر و مورد بازجویی قرار گرفته و با ایجاد پرونده آنها را روانه دادگاه کردند.

ما جمعی از دانشجویان دانشگاههای آزاد و جامع کاربردی رشت ،انزلی و آستارا اعتراض خود را به این برخورد نامناسب و ضرب و شتم دانشجویان اعلام کرده و خواستار پایان دادن به سیاستهای تبعیض آمیز و نامتوازن فرهنگی، سیاسی و اقتصادی و لغو برنامه های خسرو معتضد از صدا و سیما می باشیم و حمایت خود را از مجروحین و بازداشت شدگان این حادثه اعلام و به آنها این پیام را میدهیم که با اتکاء به اصول و مبانی ملی و یاد آوری مظالم و آلام ملت مظلوم آذربایجان در راه آزادی و سعادت این ملت محکم و استوار ایستاده و مقاومت خواهیم کرد."

وقوع درگیری در شهر آستارا پس از تیراندازی ماموران حکومتی

وقوع درگیری در شهر آستارا پس از تیراندازی ماموران حکومتی


میللی حرکت چهار شنبه ۷ اسفند ۱۳۸۷:
نقل به مضمون از سایت فارس گرای عصرایران: سه شنبه شب شهر مرزی آستارا شاهد وقوع یک درگیری گستره بین پلیس و مردم بود.


مردم آستارا شاهد حرکت شتابان خودروهای پلیس به سمت منطقه ای در نزدیکی بازار ساحلی این شهر بودند و متعاقب آن ، این خبر در شهر منتشر شد که پلیس توانسته است یکی از جوانان به نام این شهر را به ضرب چند گلوله مجروح و دستگیر نماید.


در پی این رویداد ، پلیس وی را به بیمارستان محمدزاده آستارا منتقل کرد. با انتشار این خبر ، جمعی از دوستان این جوان نیز به سمت بیمارستان حرکت کردند .

سپس قریب به یک هزار نفر از شهروندان آستارایی در این محل گرد آمدند.

در این تجمع ، درگیری های پراکنده ای رخ داد ه است.

گفته می شود وضعیت آستار ا در حال حاضر امنیتی است.




جغرافياي انساني خلق ترك در ايران


مئهران باهارلي

اودگون، بوز آيي، سيغير ايلي
Odgün, Boz Ayı, Sığır İli
چهارشنبه، ١٨ فوريه- ٢٠٠٩


سؤزوموز


ايران موطن بيش از ٣٥ ميليون تن ترك زبان مي باشد. روند خودآگاهي ملي و سير ملت شوندگي اين توده عظيم مخصوصا در دو دهه اخير آن چنان سريع بوده است كه امروز به راحتي مي توان به جاي صحبت از "گروههاي گوناگون ترك زبان"، از وجود و قوام "ملت ترك" ساكن در ايران سخن راند.




سه زيرگروه جغرافيائي خلق ترك در ايران:



خلق ترك ساكن در ايران، از سه زيرگروه جغرافيائي مشخص تشكيل يافته است. از اين سه زيرگروه جغرافيائي، ساكنين زيرگروه شمال غرب باشندگان در وطن، و زيرگروههاي جنوب-مركز و شمال شرق ايران در شمار دياسپوراي ملت ترك محسوب مي شوند:

يك- زيرگروه جغرافيائي شمال غرب: بدنه اصلي ملت ترك در ايران در ناحيه شمال غرب كشور ساكن است. اين منطقه كه در ادبيات سياسي "آزربايجان جنوبي" ناميده مي شود مركز ثقل تركزبانان ساكن در ايران مي باشد. آزربايجان جنوبي كمابيش معادل "مملكت آزربايجان" در نظام سنتي و بومي "ممالك محروسه" دولتهاي توركي سلجوقي تا قاجاري است. "مملكت آزربايجان" و يا "آزربايجان جنوبي" اقلا شامل همه "آزربايجان ائتنيك" است. برخي آنرا معادل "آزربايجان تاريخي" و يا "آزربايجان سياسي" كه هر دو بزرگتر از "آزربايجان ائتنيك" مي باشند دانسته اند. زيرگروه جغرافيائي شمال غرب و يا "آزربايجان ائتنيك" شامل بخشهاي پيوسته ترك نشين شمال غرب كشور پيش از سالهاي ١٩٠٦-١٩٠٥ يعني سال شكست جنبش مشروطه و آغاز حاكميت عملي قوميتگرائي فارسي بر بروكراسي، دولت و جامعه ايران است. آزربايجان ائتنيك نواحي ترك نشين استانهاي دوازده گانه امروزي آزربايجان شرقي (همه)، آزربايجان غربي (اكثر)، اردبيل (همه)، زنجان (همه)، همدان (اكثر)، قزوين (همه)، مركزي (اكثر)، گيلان (بخشي)، كردستان (بخشي)، تهران (بخشي)، قم (بخشي) و كرمانشاهان (بخشي) در سالهاي ١٩٠٥-١٩٠٦ را در بر مي گيرد و متروپل تهران را نيز شامل مي شود. اكثريت مطلق تركان متعلق به اين زيرگروه جغرافيائي ملت ترك به لهجه آزربايجاني و اندكي نيز به لهجه سنقري زبان تركي متكلم اند.

دو- زيرگروه جغرافيائي شمال شرق: اين زيرگروه جغرافيائي، تركان پراكنده در استانهاي امروزي خراسان شمالي، خراسان رضوي، گلستان، مازندران، سمنان و خراسان جنوبي را شامل مي شود. تركان متعلق به اين زيرگروه جغرافيائي به دو گروه لهجه خراساني و آزربايجاني زبان تركي متكلم اند. "افشاريورد" و يا ناحيه پيوسته ترك نشين در شمال شرق ايران در محدوده اين زيرگروه جغرافيائي قرار دارد.

سه- زيرگروه جغرافيائي جنوب-مركز ايران: اين زيرگروه جغرافيائي همه تركان ايران به جز دو زيرگروه جغرافيائي شمال غرب و شمال شرق ايران را شامل مي گردد. اكثريت مطلق تركان متعلق به اين زيرگروه جغرافيائي به گروه لهجه هاي آزربايجاني و اندكي (ابولوردي) به لهجه خراساني زبان تركي متكلم است. "قاشقاي يورد" و يا ناحيه پيوسته ترك نشين در جنوب ايران در محدوده اين زيرگروه جغرافيائي قرار دارد.

تركهاي ساكن در شمال غرب كشور و يا آزربايجان جنوبي كه شامل كلان شهر تهران نيز مي باشد، ٨٠،٣% از كل خلق ترك ساكن در ايران (اقلا ٢٩،٠% از كل جمعيت ايران)؛ تركهاي ساكن در جنوب ايران ١١،٦% از كل خلق ترك ساكن در ايران (اقلا ٤،٢% از كل جمعيت ايران)؛ و تركهاي ساكن در شمال شرق كشور ٨،١% از كل خلق ترك ساكن در ايران (اقلا ٢،٩% از كل جمعيت ايران) را تشكيل مي دهند. با اين حساب شمار تركهاي ايران، اقلا ٣٦،١% از كل جمعيت ايران و يا بيش از يك سوم آن است.



سه زيرگروه لهجه اي خلق ترك در ايران:



در ايران به شش زبان از زبانهاي عضو خانواده زبانهاي توركي (Turkic) سخن گفته مي شود. اين زبانها عبارتند از تركي (Turkish)، تركمني، خلجي، قزاقي، ازبكي و اويغوري. در اينجا به دو نكته مي بايست توجه كرد. نخست آنكه "توركي"Turkic نام خانواده زباني و "تركي"Turkish نام يكي از زبانهاي داخل در اين خانواده زباني است. براي نشان دادن فرق بين اين دو مفهوم متفاوت در زبان فارسي، نام خانواده زباني به شكل "توركي" و نام زبان مشخص به شكل "تركي" نوشته مي شود. قبلا هر دوي اين مفاهيم با نام يكسان "تركي" ناميده مي شدند (مانند "لاتيني" كه هم نام يك خانواده زباني و هم نام يكي از زبانهاي داخل در آن خانواده زباني است). بنابر اين مقصد از توركي ازبكي و تركي آزربايجاني، به ترتيب زبان ازبكي متعلق به خانواده زبانهاي توركي و لهجه آزربايجاني زبان تركي مي باشد. دوم آنكه مراد از زبان "تركي" در اينجا شاخه شرقي توركي اوغوز غربي است. شاخه غربي توركي اوغوز غربي، كه آن هم زبان تركي ناميده مي شود لهجه هاي عثماني-تركيه اي اند و در ايران رايج نيستند (شاخه شرقي توركي اوغوز، زبان تركمني و لهجه هاي وابسته است).

زبان تركي، كه زبان اول ايران به لحاظ شمار متكلمين آن است، در اين كشور داراي سه گروه لهجه هاي "آزربايجاني"، "خراساني" و "سنقري مي باشد. اين وضعيت مشابه وضعيت زبان كردي در ايران است كه در اين كشور داراي سه گروه لهجه هاي كرمانجي، سوراني و جنوبي (كلهري، كرمانشاهي و...) مي باشد با اين تفاوت كه فرق بين لهجه هاي آزربايجاني، سنقري و خراساني زبان تركي بسيار كمتر از فرق بين لهجه هاي كرمانجي، سوراني و جنوبي زبان كردي است (بسياري از زبانشناسان كرمانجي و سوراني و جنوبي كه بينشان تفاهم متقابل وجود ندارد را به عنوان زبانهائي عليحده و جداگانه مي پذيرند).

گروههاي لهجه اي زبان تركي در ايران عبارتند از:

يك-گروه لهجه هاي آزربايجاني زبان تركي: اين گروه، پرمتكلمترين لهجه زبان تركي بوده و زبان اكثريت مطلق خلق ترك در ايران است. اين گروه لهجه ها، زبان دو زيرگروه جغرافيائي "شمال غرب" (آزربايجان جنوبي) و "مركز- جنوب ايران" است و به اين اعتبار، لهجه اي سراسري مي باشد. لهجه هاي گوناگون تركان ساكن در جنوب و مركز ايران به جز ابيوردي، فارغ از منشاء ايلي و يا تباري متكلمينشان، همه جزء گروه لهجه هاي آزربايجاني زبان تركي شمرده مي شوند. لهجه هاي آزربايجاني زبان تركي، همچنين زبان همه تركان منسوب به شاخه شرقي اوغوز غربي ساكن در قفقاز (آزربايجان، ارمنستان، گرجستان، داغستان)، آسياي صغير (شرق و جنوب شرقي تركيه) و خاورميانه (عراق، سوريه، اردن، لبنان و اسرائيل) بوده و به اين اعتبار زباني منطقه اي است.

ب-گروه لهجه سنقري" زبان تركي: اين گروه كه كم متكلمترين لهجه زبان تركي است در واقع لهجه اي ويژه از گروه لهجه هاي آزربايجاني زبان تركي مي باشد. اين لهجه صرفا در يك منطقه مشخص آزربايجان يعني در بخشهاي آزربايجاني استان كرمانشاهان (عمدتا شهرستان سنقر) در شمال غرب كشور بكار ميرود. اين گروه لهجه اي منحصرا در آزربايجان جنوبي و ايران رايج است.

ج-گروه لهجه هاي خراساني" زبان تركي: اين گروه در شمال شرق ايران در بخشهاي ترك نشين استانهاي امروزي خراسان شمالي، گلستان، مازندران، خراسان رضوي، خراسان جنوبي و بخشهائي از استان سمنان و منطقه ملي موسوم به "افشار يورد" و يا "سلجوق" كه در داخل آن قرار دارد رايج مي باشد. علاوه بر آن، گروههايي چند از خلق ترك كه به لهجه خراساني زبان تركي و يا لهجه هاي نزديك به آن متكلمند در خارج شمال شرق ايران در ديگر نقاط كشور نيز يافت ميشوند. به عنوان نمونه لهجه تركان ابيوردي ساكن در استان فارس، يكي از لهجه هاي زبان تركي است كه علي رغم سكونت متكلمين آن در جنوب ايران، در ميان گروه لهجه هاي خراساني زبان تركي و يا لهجه هاي مابين خراساني و آزربايجاني جاي داده ميشود. اين گروه لهجه اي منحصرا در ايران رايج است (در برخي منابع، از وجود گويشوران به تركي خراساني در مناطق جنوبي جمهوري تركمنستان ذكر شده است).



متكلمين به لهجه هاي آزربايجاني زبان تركي در خارج آزربايجان



در ايران متكلمين به لهجه هاي آزربايجاني زبان تركي در خارج آزربايجان را ميتوان به سه بخش تقسيم كرد:

١-گروههاي تاريخي پيش-آزربايجاني: اينها گروههاي تاريخي و بومي ترك هر منطقه اند كه از ديرباز، به ويژه در دوره امپراتوريهاي توركي غزنوي-سلجوقي-خوارزمشاهي-موغولي در اين نقاط سكونت نموده اند و به يكي از لهجه هاي پيش-آزربايجاني سخن ميگويند.

٢-گروههاي تاريخي آزربايجاني: گروههاي تاريخي و بومي ترك هر منطقه اند كه در دوره امپراتوريهاي تركي قاراقويونلو-آغ قويونلو-صفوي-افشاري در اين نقاط سكني گزيده و به يكي از لهجه هاي آزربايجاني سخن ميگويند. خاستگاه تباري و مسقط الراس همه گروههاي تاريخي آزربايجاني؛ تركيه (آزربايجان تركيه، همچنين مركز و غرب آن)، جمهوري آزربايجان، عراق-سوريه و آزربايجان جنوبي است.

٣-گروههاي مهاجر آزربايجاني: گروههاي مهاجر متكلم به لهجه هاي آزربايجاني اند كه در قرون نوزده و بيست و در دو دوره قاجار و پهلوي از آزربايجان جنوبي به اين نقاط مهاجرت نموده اند.

اغلب تركان خراسان و بخشهائي از تركان ايران مركزي (استان اصفهان، ....) از گروههاي تاريخي پيش آزربايجاني اند. در مورد بقيه تركان ساكن در جنوب و مركز ايران، هرچند بدنه اصلي اين دسته را گروههاي تاريخي آزربايجاني تشكيل مي دهند، اما آنها به لحاظ تباري و لهجه اي، در اصل تركيب سه گروه مذكورند، يعني اساس آنها را گروههاي تاريخي آزربايجاني كه با گروههاي تاريخي پيش-آزربايجاني و گروههاي مهاجر آزربايجاني آميخته شده اند تشكيل مي دهد.



سه حوزه عشايري خلق ترك:



عشاير ترك ساكن در ايران را مي¬توان در سه حوزه تقسيم بندي كرد. اين تقسيم بندي در انطباق با زيرگروههاي جغرافيائي خلق ترك ساكن در اين كشور مي باشد. گروههاي داخل در اين حوزه ها، تنها شامل آن بخش از خلق ترك است كه هنوز هويت ايلي خود را حفظ نموده اند. قابل ذكر است كه امروز صرفا بخش كوچك و تقليل يابنده اي از گروههائي كه هويت ايلي خود را همچنان حفظ نموده اند داراي حيات كوچرو مي باشند:

يك-حوزه عشايري شمال غرب و يا آزربايجان جنوبي: اين حوزه كه منطبق بر آزربايجان ائتنيك است شامل استانهاي آزربايجان غربي، آزربايجان شرقي، اردبيل، گيلان، همدان، تهران، قم، قزوين، زنجان، مركزي، كردستان و كرمانشاه مي¬باشد.

تعدادي از هويتهاي عشايري ترك اين حوزه عبارتند از: شاهسئوه¬ن (شاهسون)، قاجار، قاراپاپاق (قره پاپاق)، قاراداغلو (قره داغ)، قاراگؤزلو (قره گوزلو)، قاراقويونلو (قره قوينلو)، خدابنده¬لو (خارابانتو-خيرماندالي)، ياريم تاقلي (يارم طاقلو)، ....

تعدادي از ايلات ترك هنوز كوچنده در اين حوزه را ايلات شاهسون، قره داغ (ايل ارسباران)، قره پاپاق، شاهسون بغدادي، مغان و يارم طاقلو و .... تشكيل مي¬دهند.

دو-حوزه عشايري جنوب و جنوب غرب: اين حوزه شامل مناطق ملي فارسستان، عربستان، لرستان، لارستان و بلوچستان (شامل استانهاي چهار محال و بختياري، فارس، اصفهان، كهگيلويه و بويراحمد، بوشهر، يزد، خوزستان، كرمان، سيستان و بلوچستان و هرمزگان) مي باشد.

تعدادي از هويتهاي عشايري ترك اين حوزه عبارتند از: قشقائي، خمسه (ايناللو، بهارلو، نفر، ...)، افشار، بوچاقچي، آغاجري، قاجار، كنگرلو، چهرازي، لره¬كي، بهارلو، سيرجان، قرائي، گوندوزلو، رائيني، ....

تعدادي از ايلات كوچنده ترك اين حوزه جغرافيايي را ايلات قشقايي، خمسه، فارسيمدان، كشكولي، دره شوري، افشار، قرايي، بچاقچي و ... تشكيل مي¬دهند. اين حوزه، اكثريت عشاير كوچنده ترك كشور را در خود جاي داده است.

سه-حوزه عشايري شمال شرق: اين حوزه شامل استانهاي خراسان شمالي، خراسان جنوبي، خراسان رضوي، مازندران، گلستان و سمنان مي باشد.

تعدادي از هويتهاي عشايري ترك اين حوزه عبارتند از: گرايلو، قرائي، آينالو، مهينه¬اي، تميرلو، ناردين، گوداري، گوارسي، آلي ايلي، قاراقويونلو، بيات، قاراچورلو، ايمورلو، بوكانلو، جويانلو، بورانلو، قليجانلو، ...

جامعه تحليل رونده عشاير كوچنده ترك:

تا يك قرن پيش در ايران، تغيير و تحولات سياسي كلان كشور توسط دولتهاي تركي عمدتا آزربايجاني كه خانواده حاكمشان داراي منشاء ايلي بود مانند سلجوقي، ايلدنيزلي، قاراقويونلو، آغ قويونلو، صفوي، آفشار و قاجار رقم زده مي شد. در كل ايران نيز در قرن نوزده بيش از ٣٠ درصد از كل جمعيت كشور را عشاير كوچنده تشكيل مي¬داد. اما طي سده اخير به موازات تغييرات سياسي و اجتماعي در كشور، در نسبت سه الگوي زيستي عشايري، شهري و روستائي نيز دگرگوني حاصل شد. نتيجتا جامعه عشايري بتدريج جايگاه و سيطره نظامي، سياسي و اقتصادي خود در كشور را از دست داد، به صورت جامعه اي پيراموني و اقماري در آمد و به سرعت رو به اضمحلال رفت. بگونه¬اي كه بر اساس نتايج آمارگيري سال ١٣٦٦ توسط مركز آمار ايران، اكنون عشاير كوچنده با ٢٠٠،٠٠٠ خانوار عشايري كوچنده، و جمعيتي حدود ١،٣٠٠،٠٠٠ نفر صرفا ٢ درصد كل جمعيت كشور را به خود اختصاص مي¬دهند.

در همخواني با سير نزولي جمعيت عشاير كوچنده در كل ايران، وزنه جمعيتي عشاير كوچنده در ميان تركان نيز كاهش يافته است. در واقع در ميان ملل عمده ساكن در ايران، ملت ترك پس از فارسها داراي كمترين درصد عشاير كوچنده است. در حال حاضر ملل داراي بيشترين درصد منسوبيت ايلي و عشايري ايران به ترتيب نزولي عبارتند از ١-بلوچ، ٢-تركمن، ٣-عرب، ٤-كرد ٥-لر، ٦-ترك، ٧-فارس. درصد متوسط عشاير كوچنده ترك نسبت به كل جمعيت تركان منطقه در مقياس كل ايران حداكثر ٢-٣؛ در مقياس آزربايجان جنوبي اندكي كمتر از متوسط ٢-٣ درصد و در مقياس جنوب- مركز ايران اندكي بيشتر از آن است.



هفت زيرگروه اعتقادي ملت ترك:



ملت ترك ساكن در ايران را به لحاظ اعتقادي مي توان به شكل "ناباوران" (افراد غيرديني، ضدديني، ....) و "دين باوران" تصنيف نمود. به دليل تضييقات دولتي و نبود آزاديهاي اعتقادي-ديني-مذهبي در ايران تعيين دقيق تعداد "ناباوران" ترك غيرممكن است.

"دين باوران ترك" در ايران را مي توان به دستجات زير تقسيم كرد. از اين گروهها، دو مذهب جعفري و علوي قزلباشي از مصاديق "اسلام توركي" بوده و در ميان ملل غيرتورك ديده نمي شوند:

يك-جعفري: مذهب جعفري، قرائت تركي شيعه دوازده امامي متشرعه از اسلام اورتودوكس است. سه فرق اصلي اين مذهب با قرائت فارسي شيعه دوازده امامي متشرعه و يا مذهب امامي عبارت است از عدم اعتقاد مذهب جعفري به عصمت امامان شيعي، قائل نبودن به امتيازات صنف روحاني و در راس آنها ولايت فقيه و باور به لزوم جدائي دين از امور دولتي. تخمين زده مي شود كه اكثريت مطلق تركان ايران بر اين مذهب بوده باشند. جعفريان ترك در معرض تضييقات سيستماتيك جمهوري اسلامي قرار دارند.

دو-علوي: اين گروه بازماندگان تركان قزلباش در تاريخ است. "قزلباشي-بكتاشي" قرائت تركي شيعه دوازده امامي متصوفه از اسلام هترودوكس است (در مقابل قرائت ايراني-كردي شيعه دوازده امامي متصوفه كه "اهل حق" نام دارد). فرق عمده مذهب علوي با شيعه دوازده امامي متشرعه، عدم اعتقاد علويان به شريعت اسلامي است. تخمين زده مي شود كه بين ١٠ تا ٢٠ در صد تركان ساكن در ايران بر اين مذهب بوده باشند. علويان ترك كه در ايران با نامهاي گوناگون (قيرخلار، قاراقويونلو، آبدال بيگ، صوفولار، شاملو، علي اللهي، سير طاليبي، يئدديلر، قارداش، شاغي، آتش بيگ، ...) شناخته مي شوند در سراسر آزربايجان و بخشهائي از خراسان پراكنده اند. اكثريت مطلق تركان آزربايجاني به شمول همه طوائف تاريخي ترك مانند شاهسئوه¬ن، افشار، بيات، قاراقويونلو، بهارلو، قشقائي و .... ابتدائا بر اين مذهب بوده اند. علويان ترك در معرض تضييقات سيستماتيك جمهوري اسلامي قرار دارند.

سه-سني: تركان سني عمدتا در استان آزربايجان غربي (در اورميه، سلماس، خوي، ... و اطراف آنها) و قسما در استان اردبيل و گيلان ساكن اند. رايج ترين نام آنها در استان آزربايجان غربي "كوره سونني" است. تعداد تركان سني بين ١ تا ٣ درصد كل تركان ساكن در ايران است. اين دسته اكثرا شافعي و برخي حنفي، هر دو از مذاهب اسلام اورتودوكس اند. در خارج ايران ٣٠ در صد تركان جمهوري آزربايجان و اكثريت مطلق تركان آزربايجاني تركيه سني مذهب اند. سنيان ترك در معرض تضييقات سيستماتيك جمهوري اسلامي قرار دارند.

چهار-جريانات پراكنده باطني، تصوفي، وحدت وجودي: اين گروهها گذار از شيعه متصوفه از اسلام هترودوكس به شيعه متشرعه از اسلام اورتودوكس (و يا عكس آن) را نشان مي دهند. ذهبيه، وحدت وجوديها، شيخيه، خاكساريه، نعمت اللهيه، مولويه، ...... را مي توان در اين دسته جاي داد. تعداد دقيق پيروان اين فرق و طريقتها كه اكثرا در شهرهاي بزرگ طرفداراني دارند معلوم نيست. همه اين دسته جات در معرض تضييقات سيستماتيك جمهوري اسلامي قرار دارند.

پنج-بهائي: دين بهائي انشعابي از شيعه دوازده امامي متشرعه است. تعداد دقيق تركان بهائي در آزربايجان و ديگر نقاط ايران دانسته نيست. اما شمار آنان پس از تاسيس جمهوري اسلامي و آغاز تضييقات سيستماتيك و قتل و كشتارهاي خياباني بهائيان توسط عوامل دولتي و بنيادگرايان امامي و فرار و مهاجرت گروهي بهائيان به خارج كشور به شدت كاهش يافته است.

شش-امامي: مذهب امامي قرائت فارسي شيعه امامي متشرعه از اسلام اورتودوكس است. فرق عمده مذهب فارسي امامي با مذهب تركي جعفري، اعتقاد گروه نخست به عصمت امامان، امتيازات صنف روحاني از جمله ولايت فقيه و در هم آميزي امور ديني و امور دولتي است. مذهب امامي در ميان تركان پديده اي نوظهور است. رواج اين مذهب در ميان تركان ساكن در ايران، تناسب مستقيم با آسيميلاسيون و فارسسازي آنها دارد. نخستين اماميان از تركان آزربايجان به تعداد انگشت شمار در عصر صفوي – علي رغم آنكه نه طريقت صفويه و نه بنيانگذاران دولت صفويه شيعه امامي نبوده اند- پديدار شده اند. سپس در دوره قاجار - تاسيس شده توسط ايل تركي آزربايجاني قاجار كه خود بر مذهب تركي قزلباشي بود- گروهي بومي معتقد به اين مذهب در ميان تركان پديد آمد كه در آغاز از روحانيون امامي و خانواده هاي آنها تشكيل مي شده اند. در عصر دو دولت فارس پهلوي و جمهوري اسلامي مذهب فارسي امامي به سرعت در ميان صنف بازاري و برخي طبقات محروم شهري ترك گسترش يافت. پس از تاسيس جمهوري اسلامي، رايج ساختن اجباري مذهب امامي و تبديل جبري مذهب تركان جعفري، علوي، وحدت وجودي، بهائي و .... به اين مذهب فارسي، از سياستهاي راهبردي دولت جمهوري اسلامي براي آسيميلاسيون تركان ساكن در ايران و ساختن "ملت ايران" (فارسي زبان، امامي مذهب) بوده است. از اينرو مذهب فارسي امامي در ميان تركان را مي توان به عنوان مذهبي استعماري و هكذا نمايندگان ولايت فقيه و حوزه هاي علميه امامي را به عنوان عمال و پايگاههاي استعمار فارسي در آزربايجان توصيف نمود.

هفت-مسيحي: در ايران ترك مسيحي وجود ندارد. اما بخشي از دياسپوراي تركان آزربايجاني ساكن در عراق (موسوم به توركمان) بر دين مسيحي اند. اين گروه كه سابقا تعداد آنها سي هزار تن بود و در شهر كركوك اقامت داشتند با نام "قالا گاوورو" شناخته مي شدند.



زيرگروههاي كشوري ملت ترك



همانگونه كه ذكر شد، مراد از "خلق ترك" در اين نوشته، تركزبانان متكلم به "شاخه شرقي توركي اوغوز غربي" است. ("شاخه غربي توركي اوغوز غربي" كه توده تركزبان مركز و غرب تركيه، بالكان، قبرس و .... را شامل مي شود نيز "تركي" نام دارد). مرزهاي سياسي بين المللي توده متكلم به "شاخه شرقي توركي اوغوز غربي" را بين چند كشور همسايه تقسيم كرده است، يعني وضعيتي مشابه توده كردزبان كه بين چندين كشور خاورميانه تقسيم شده است. محل اسكان اين توده تركزبان، نخست بين دو دولت عثماني و صفوي-افشار-قاجاري تقسيم گرديده، سپس با ورود روسيه به صحنه بخشي از آن در قفقاز به قلمرو دولت تزاري ضميمه شده است. با فروپاشي عثماني، قسمتهائي از آن در كشورهاي تركيه، عراق، سوريه، اردن، لبنان و بعدها اسرائيل و پس از تجزيه اتحاد جماهير شوروي بخشهائي از آن در كشورهاي آزربايجان، ارمنستان، گرجستان و روسيه (داغستان) قرار گرفته است. بسياري از اين گروهها در كشورهاي مذكور و حتي در يك كشور خاص با نامهاي گوناگون (ترك، آزربايجانلي، آزري، توركمان، قشقائي، افشار، كوره سونني، ....) خوانده مي شوند، وضعيتي مشابه آسوريان كه به دليل تفرق و اشتقاق ملي علاوه بر آسوري به نامهاي گوناگوني چون آشوري، كلداني، يعقوبي، سرياني و .... ناميده مي گردند.

به همه حال تركان متعلق به شاخه شرقي توركي اوغوز غربي و يا "ملت ما" همه داراي هويت ملي واحدي بوده و عضو يك ملت اند. پاره هاي اين ملت امروزه در كشورهاي زير ساكن است (گروههاي مستقر در جنوب و شمال شرق ايران، آخيسقا-مئسخئت، افغانستان و كشورهاي عربي در شمار دياسپوراي تركان اند):

يك-ايران: اين زيرگروه همه تركزبانان ساكن در ايران كه به يكي از لهجه هاي آزربايجاني، سنقري و خراساني صحبت مي كنند را شامل مي شود.

دو-قفقاز: اين زيرگروه همه تركزبانان ساكن در قفقاز كه در دوره حكومت شوروي اصطلاحا و در راستاي سياستهاي استعماري روسيه به نادرستي "آزربايجانلي" خوانده مي شدند را شامل مي گردد و مشتمل است بر تركان آزربايجان، گرجستان، ارمنستان (قبل از ديپورت شدن) و داغستان روسيه. اكثريت دين باوران اين گروه جعفري و بخشي سني مذهب است.

سه-آخيسقا-مئسخئت: موطن اين زيرگروه كه اصلا آميخته اي از تركان آزربايجاني قفقاز و تركان آزربايجاني تركيه است كشور گرجستان مي باشد. اكثريت دين باوران اين گروه سني و بخش كوچكي علوي مذهب است.

چهار-شرق تركيه: اين زيرگروه عمدتا تركزبانان ساكن در ناحيه موسوم به آزربايجان تركيه مركب از استانهاي ايغدير، قارس، آرداهان، ارزروم، گوموشخانا، بايبورت و ارزينجان را شامل است. اكثريت دين باوران اين گروه سني، بخشي علوي و گروهي كوچك نيز جعفري مذهب است.

پنج-عراق-سوريه-اردن-لبنان-اسرائيل: اين زيرگروه همه تركزبانان كشورهاي عراق، سوريه، اردن، لبنان و اسرائيل را شامل مي گردد. اكثر اين گروهها به ويژه در عراق با نام "توركمان" شناخته مي شوند. به تقريب نيمي از دين باوران اين گروه سني و نيمي علوي مذهب است.

شش-افغانستان: در اين كشور گروه بسيار كوچكي از تركان آزربايجاني بنام افشار در هرات و كابل و احتمالا قندهار ساكن اند. افشارها بخشي از توده بسيار بزرگتر قزلباشها در اين كشور مي باشند. به جز افشارها، همه قزلباشهاي ساكن در افغانستان تغيير زبان داده و تاجيك زبان شده اند.



پان ايرانيسم و پان توركيسم



-هنگامي كه از ملت ترك ساكن در ايران سخن گفته مي شود منظور صرفا كساني هستند كه زبان مادري و ملي تاريخيشان يكي از سه لهجه "آزربايجاني" (شامل قشقائي، ايناللو و .....)، "سنقري" و "خراساني" زبان تركي، و نه مثلا يكي از زبانهاي تركمني، ازبكي و قزاقي است. در ايران "ملت ترك" غير از "ملت تركمن" و "قزاق" است. حتي خلق "ترك" و خلق "خلج" كه در بخشهاي جنوب شرقي آزربايجان جنوبي ساكن است، دو گروه ملي توركي خويشاوند اما جداگانه اند.

-هنگامي كه از ملت ترك سخن گفته مي شود منظور صرفا متكلمين به شاخه شرقي توركي اوغوز غربي است. امروزه در جهان دو ملت با نام ملي "ترك" وجود دارد: يكي شاخه شرقي توركي اوغوز غربي به وجهي كه در بند يكم ذكر شد و ديگري شاخه غربي توركي اوغوز غربي كه شامل تركان تركيه مركزي و غربي، بالكان و قبرس است (توركي اوغوز شرقي، زبان تركمني است). اين دو گروه علي رغم آنكه به دو لهجه يك زبان واحد سخن مي گويند، نام ملي هر دويشان "ترك" است و به لحاظ زباني و فرهنگي و تباري نزديكترين ملل به يكديگرند، به دلائل بسيار تاريخي، زبان شناسي، جامعه شناسي و سياسي دو ملت و دو هويت ملي خويشاوند اما جداگانه اند، مانند "عرب" كه نام ملي چند ملت متفاوت اما خويشاوند در خاورميانه و شمال آفريقا مي باشد.
-تقسيم شدگي لهجه اي و جغرافيائي و چندپارگي خلق ترك توسط مرزهاي بين المللي و سيستمهاي اعتقادي واقعيتي تاريخي است. اين تقسيم شدگي و چندپارگي به دليل نبود دولت واحد فراگير در تاريخ اخير كه چتر حاكميت خود را بر همه اين زيرگروهها بگستراند و نيز فقدان ذهنيتي در ميان نخبگان و روشنفكران گروههاي مذكور كه وحدت ملي آنها را درك و تقويت نمايد تشديد شده است.

-با اينهمه، همه تركزبانان منسوب به شاخه شرقي توركي اوغوز غربي ساكن در ايران و منطقه فارغ از لهجه، طائفه، اعتقاد، استان و يا كشور محل سكونت و .... اعضاء و افراد يك گروه ملي بنام "ملت ترك" اند. همانگونه كه همه ارمنيان ايران، منطقه و حتي جهان و يا كردهاي ايران و منطقه منسوب به يك ملت با نامهاي به ترتيب ارمني و كرداند.

-دسته بندي و تجزيه هويتي، ملي، زباني، فرهنگي و سياسي تركزبانان منسوب به شاخه شرقي توركي اوغوز غربي تحت نامهاي "ملت آزربايجان"، "تركان ايراني"، "ايرانيان آزري زبان"، "قوم قشقائي"، "طائفه افشار"، "فرقه اهل حق" و .... سياستي استعماري و در دشمني آشكار با ملت ترك و هويت و منافع ملي آن است.

-مراكز استعماري غربي، روسي و فارسي تلاش بسيار گسترده اي را انجام داده و مي دهند تا زيرگروههاي لهجه اي، جغرافيائي، اعتقادي، طائفه اي و استاني ملت ترك ساكن در ايران و يا زيرگروههاي كشوري خلق ترك را به اقوام و گروههاي ملي جدا و متفاوت تجزيه و بدل سازند.

-پان ايرانيسم كه بر مبناي انكار هويت ملي ملل ساكن در ايران بنياد گذارده شده، يكي از انديشه هائي است كه ملت بودن تركان شاخه شرقي توركي اوغوز غربي را انكار مي كند و از اين رو نيز انديشه اي ضدملي و ضدتركي است.

-پان ايرانيسم كه انديشه اي زائيده استعمار فارسستان بوده و ايدئولوژي رسمي دولت ايران است علاوه بر دولت ايران و پان ايرانيستهاي آشكار، از سوي برخي از آزربايجانيان مدافع پان ايرانيسم نقابدار چپگرا (سيروس مددي) و راستگرا (مرتضي نگاهي) نيز در لفافه گفتمانهاي ديگر تبليغ و مدافعه مي شود.

-تلقي و تقديم تركزبانان منسوب به شاخه شرقي توركي اوغوز غربي ساكن در ايران به عنوان اقوام و گروههاي ملي متفاوت و جدا يكي از اصلي ترين و دقيقترين معيارها براي شناخت پان ايرانيستهاي نقابدار و مدافعين سياستهاي استعماري فارسي و روسي در ميان تركان و آزربايجانيان است. هر انديشه، گروه، شخصيت و ... كه معتقد به جدائي ملي و ائتنيكي زيرگروههاي تركزبانان ساكن در ايران و منطقه- به وجهي كه گذشت- باشد، يا پان ايرانيستي آگاه است و يا متاثري ناآگاه از پان ايرانيسم.

-اگر امروز در داخل و خارج ايران كسي يافت نمي شود كه ادعا كند كردهاي ساكن در غرب ايران و شمال شرق ايران (خراسان) و حتي كردهاي ساكن در ايران و تركيه و عراق و سوريه و قفقاز هر كدام براي خود اقوام و ملل جداگانه اي اند، اين در سايه تلاش گسترده نخبگان و مجاهدات روشنفكران كرد براي خودشناسي، تثبيت هويت مشترك و واحد كردي و شناساندن موفقيت آميز اين خود و هويت به توده كرد و جهانيان است.

-امروز اگر دول استعماري، دولت ايران، ناسيوناليسم فارسي و پان ايرانيستهاي آزربايجاني آشكار و نهان همچو سيروس مددي و مرتضي نگاهي مي توانند ادعا كنند كه تركان استانهاي آزربايجان شرقي و غربي اقوامي جدا از تركان استانهاي همدان و مركزي، و اين دو نيز جدا از تركان ساكن در جنوب ايران و عراق و قفقاز و سوريه و تركيه و .... كه خود آنها هم هر كدام اقوام جداگانه اي اند مي باشند، اين صرفا در اثر غفلت نخبگان و روشنفكران ترك در امر خودشناسي، تثبيت هويت مشترك و واحد تركي و ناكامي در شناساندن اين خود و هويت به توده ترك و جهانيان است.

-انديشه اي كه در ميان برخي از كمونيستهاي آزربايجاني روسگرا و روسزده مانند سيروس مددي طرفداراني داشته و صرفا بخشي از ترك زبانان ساكن شمال غرب ايران را "ملت آزربايجان-آزربايجانلي" مي نامد، در اساس انديشه اي استعماري ساخته روسيه و رايج شده توسط چپ فارس و عمال ترك آنها در ايران است. اين انديشه استعماري، ارتجاعي و فاشيستي، عليرغم آنكه طرفداران آن خود را مترقي و دمكراتيك مي خوانند، در همسوئي تمام با انديشه ارتجاعي، فاشيستي و استعماري ديگر يعني پان ايرانيسم قرار دارد.

-يكي ديگر از انديشه هائي كه ملت بودن تركان ساكن در ايران را انكار مي كند، پان توركيسم است. اين انديشه كه سي و اندي ملت و گروه ملي تورك معاصر را ملت واحدي گمان مي كند، در تحليل نهائي انديشه اي ضدملي و ضدتركي است زيرا بسان پان ايرانيسم ملت عليحده بودن تركان منسوب به شاخه شرقي توركي اوغوز غربي را نفي مي نمايد.

-پان توركيسم و پان ايرانيسم در انكار استقلال ملي و وحدت ملي تركان منسوب به شاخه شرقي توركي اوغوز غربي و يا ملت ترك وحدت نظر دارند.

گرچه يه هو!!!!

Monday, February 23, 2009

اعتراض دانشجویان تورک دانشگاه رشت به سخنرانی خسرو معتضد و ایجاد درگیری در دانشگاه

میللی حرکت شنبه ۳ اسفند ۱۳۸۷:


اویرنجی: عده ای از دانشجویان تورک رشت با حضور در مراسم سخنرانی خسرو معتضد تحریفگر معروف تاریخ به وسیله لنگه کفش وی را از آنجا فراری دادند. در این اقدام دانشجویان غیور آذربایجانی با سر دادن شعار های "معتضد حیا کن آذربایجان را رها کن فریاد یاشاسین آذربایجان سر داده و اعتراض ملت اذربایجان را به گوش وی رساندند.


در پی اعتراض دانشجویان تورک و غیور رشت به سخنرانی خسرو معتضد مجری برنامه پلی بر گذشته که همه روزه از شبکه 2 صدا و سیما پخش می شود، دانشجویان با انتظامات و مسئولین مراسم درگیر شده اند به طوریکه گردانندگان برنامه به فحاشی و هتاکی و ضرب و شتم آنها پرداخته اند.

خبر ها حاکی از آنست که حال دو تن از دانشجویان وخیم بوده و در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان پور سینا ی رشت بستری می باشند بقیه دانشجویان نیز در نیروی انتظامی بازداشت شده اند.

درگیری در سخنرانی خسرو معتضد در رشت

سخنرانی خسرو معتضد مورخ و مجری برنامه تاریخ صدا و سیما عصر دیروز در رشت به درگیری انجامید.


تاریخ انتشار: ٢٥ بهمن ١٣٨٧، ٥:٢١


به گزارش خبرنگار پایگاه خبری یاری در گیلان، جمعی از جوانان که نسبت به سخنان ایشان معترض بودند شعار «معتضد حیا کن تفرقه رو رها کن» سر دادند که با برخوردهای فیزیکی میزبانان مراسم روبرو شده و به درگیری انجامید.

این مراسم در حالی در مجتمع فرهنگی خاتم الانبیاء ادامه یافت که در بیرون سالن میزبانان به شدت معترضین را که تعدادشان از 6-7 نفر تجاوز نمی کرد ،مورد ضرب و شتم قرار دادند که حال یکی از آنها وخیم گزارش شده است.

این معترضان آذری زبان در حالی که به شدت مجروح شده بودند در گفت و گو با مسئولین حراست مجتمع فرهنگی خاتم الانبیاء اظهار داشتند که خسرو معتضد در برنامه های خود قرائتی دلخواه از تاریخ می کند و در بین آذری زبانان ایجاد تفرقه کرده و به قهرمانان قومی آنان توهین و افترا زده است.

این جوانان اظهار داشتند ما در قالب یک اعتراض مدنی عمل کردیم اما با حمله و ضرب و شتم میزبانان و فحش های ناسزای آنها مواجه شدیم. آیا این روش برخورد با اندیشه است؟

این گزارش می افزاید:«درگیری در مجتمع فرهنگی خاتم الانبیاء با حضور نیروی انتظامی به پایان رسید و فقط نیروهای انتظامی معترضان را به قرارگاه انتقال داد.»

موسسه جوانان نو اندیش که مجری این برنامه بود از تشکل های غیر دولتی مورد حمایت دولت نهم است که در همین برنامه از سوی استاندار گیلان مبلغ یک میلیون و پانصد هزار تومان جهت اختصاص به جوایز مسابقات اهدا گردید. همچنین از سوی فرماندهی انتظامی گیلان نیز جوایزی به موسسه اختصاص یافته بود.

دبیر این تشکل غیر دولتی که در ضرب و شتم معترضین فعال بود، در بخش پایانی مراسم ضمن تشکر از مسئولین استان؛ با اکران کلیپی به معرفی عملکرد اقدامات موسسه پرداخت که نیمی از آن فیلم را دیدارآقای احمدی نژاد با نهادهای نظامی تشکیل می داد.

لازم به ذکر است دکتر معتضد پس از انتقال آنها به قرارگاه پلیس با میکروفون اعلام کرد که حاضر به مناظره با معترضان است که در ادامه مجری برنامه که یکی از گویندگان صدا و سیمای مرکز گیلان است با قرائت شعری از حافظ معترضان را « احمق» خطاب کرد...

اعتراض دانشجویان تورک دانشگاه رشت به سخنرانی خسرو معتضد و ایجاد درگیری در دانشگاه

۱ اسفند ۱۳۸۷

آزاد تبریز- عده ای از دانشجویان تورک رشت با حضور در مراسم سخنرانی خسرو معتضد تحریفگر معروف تاریخ به وسیله لنگه کفش وی را از آنجا فراری دادند. در این اقدام دانشجویان غیور آذربایجانی با سر دادن شعار های “معتضد حیا کن آذربایجان را رها کن فریاد یاشاسین آذربایجان سر داده و اعتراض ملت اذربایجان را به گوش وی رساندند.

در پی اعتراض دانشجویان تورک و غیور رشت به سخنرانی خسرو معتضد مجری برنامه پلی بر گذشته که همه روزه از شبکه ۲ صدا و سیما پخش می شود، دانشجویان عزیز با انتضامات و مسئولین مراسم درگیر شده اند به طوریکه گردانندگان برنامه به فحاشی و هتاکی و ضرب و شتم آنها پرداخته اند.

خبر ها حاکی از آنست که حال دو تن از دانشجویان وخیم بوده و در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان پور سینا ی رشت بستری می باشند بقیه دانشجویان نیز در نیروی انتظامی بازداشت شده اند.

Sunday, February 22, 2009

بیانیه دانشجویان دانشگاههای رشت، انزلی، آستارا در حمایت از اقدام اعتراض آمیز به خسرو معتضد

آراگون(يکشنبه) ٤ اسفند ۱٣٨۷ - ۲۲ فوريه ۲۰۰۹

سکوت در مقابل ظلم خیانت به اصل انسانیت است"

در این برهه سخت از حرکت ملی که با اعمال فشار از سوی رژیم نسبت به فعالین ملی هر روز عد ه ای به جرم نا کرده روانه سلولهای سرد ارگانهای اطلاعاتی و امنیتی شده و خبرهای شکنجه ،آزار اذیت و تهدید خانواده و دوستان انها به گوش می رسد

عده ای از دانشجویان غیور و دلاور آذربایجانی دانشگاه سراسری رشت بار دیگر ندای حق طلبانه و آزادیخواهانه خود را نزد عوامل شوونیستی و کسرویها و ایرج افشار های امروزی سر بر آوردند

یکی از این افراد نژاد پرست و مزدور



خسرو معتضد می باشد ، که چندی است با معرفی خود به عنوان مورخ و محقق سلسله برنامه پلی بر گذشته را از شبکه 2 صدا و سیما آغاز کرده و سعی در تحریف و انحراف واقعیات تاریخی آذربایجان داشته و همه روزه دروغها و جعلیات تازه ای را به تاریخ ،هویت و زبان ملت آذربایجان روانه می دارد ،.



در این بین در یکی از برنامه هایی که در رشت برگزار گردیده بود عده ای از دانشجویان دانشگاه گیلان با شعارههایی نظیر "معتضد حیا کن آذربایجان را رها کن سالن سخنرانی معتضدرا با فریاد یاشاسین آذربایجان طنین انداز کردند.

که متاسفانه دراثر سوء مدیریت مسئولان برگزاری برنامه با دانشجویان آذربایجانی برخورد کرده و عده ای از آنها را مجروح نموده و تعدادی نیز توسط اداره اطلاعات نیروی انتظامی دستگیر و مورد بازجویی قرار گرفته و با ایجاد پرونده آنها را روانه دادگاه کردند.

ما جمعی از دانشجویان دانشگاههای آزاد و جامع کاربردی رشت ،انزلی و آستارا اعتراض خود را به این برخورد نامناسب و ضرب و شتم دانشجویان اعلام کرده و خواستار پایان دادن به سیاستهای تبعیض آمیز و نامتوازن فرهنگی، سیاسی و اقتصادی و لغو برنامه های خسرو معتضد از صدا و سیما می باشیم و حمایت خود را از مجروحین و بازداشت شدگان این حادثه اعلام و به آنها این پیام را میدهیم که با اتکاء به اصول و مبانی ملی و یاد آوری مظالم و آلام ملت مظلوم آذربایجان در راه آزادی و سعادت این ملت محکم و استوار ایستاده و مقاومت خواهیم کرد."

Sunday, November 09, 2008

آستارا، ريشه شناسي و وجه تسميه آن



آستاراAstara

نامهاي تركي شهرها و اماكن جغرافيائي آزربايجان و ايران، ريشه شناسي و وجه تسميه آنها


مهران بهاري

جمعه، اول نوامبر- ٢٠٠٨
يئيگون، اولو سويوق آيي، سيچان ايلي
Yeygün, Ulusoyuq ayı, Siçan ili


آستاراAstara


آستارا، از بنادر و مراکز تجارتي مهم و يکي از زيباترين شهرهاي آزربايجان جنوبي است. اين شهر در ساحل غربي درياي خزر، در شمالي‌ترين نقطه استان گيلان بر خط سرحدي ايران و جمهوري آزربايجان در جنوب لنکران و در مصب رودي به همين نام قرار دارد. رود آستارا که از کنار راه شوسه آستارا - اردبيل مي‌گذرد، اين شهر را بدو بخش ميکند، بخش شمالي آستاراي جمهوري آزربايجان و بخش جنوبي آستاراي آزربايجان جنوبي در ايران است. آستارا موقف کشتي هاي بازرگاني ميباشد، شيلات و نواحي آن بسيار مهم و ذيقيمت بوده و داراي معادن ذغال سنگ است. اين بندر كه در طول تاريخ همواره جزو ايالت آزربايجان بود، در راستاي تجزيه ارضي آزربايجان و سياستهاي يكسانسازي، از خرداد سال ۱۳۳۹شمسي از سوي دولت پهلوي، علي رغم مخالفت اهالي آن به استان گيلان ضميمه گرديد. جمهوري اسلامي ايران نيز در ادامه همان سياست مصرانه با خواست قاطبه اهالي مبني بر پيوستن دوباره اين منطقه آزربايجاني به استان اردبيل مخالفت مي نمايد.

وجه تسميه و ريشه شناسي

آستاراAstara نامي تركي مركب از صفت "آستAst " (پست، پائين)+ كلمه "آراAra " (جا، محل) بوده و به معني محلي كه در ناحيه پست قرار دارد، جاي كم ارتفاع است.

آستAst : اين كلمه در زبان تركي داراي دو معني است:

١-به معني ته، سطح پايين، كف چيزي، زير، پست. متناظر با "آلتAlt " و متضاد "اوستÜst (اوز+-ت)" است. (عده اي از تركي شناسان مانند فون گابئن، "آست"، "آلت"، "اوست"، "آرت-آرد"، ... را داراي ساختار مشابهي و ساخته شده با استفاده از پسوند باستاني و متروك "–" شمرده اند). كلمه "آست" همريشه با كلمات "آستينAstın "، "آسراAsra "، "آستينداكيAstındakı " (پائيني)، "آستيAstı " (زيرش)، "آستينداAstında " (در زير)، "آسراقيAsraqı " و "آستراAstra " كه در متون تركي باستاني و قديم بكار رفته اند مي باشد. كلمه "ايسراغي" در تركيب "ايسراغي گونIsrağı gün " به معني پريروز در تركي آزربايجاني معاصر، فرم ديگرگون شده كلمه "آسراقي" است. قيد "آسراAsra " ساخته شده با استفاده از پسوند مكان "–را" در تركي قديم به معني زير، تحت، پائين و فروتر، فروتن، متواضع، پست، مخفف كلمه "آستراAstra " است. نمونه از كاربرد كلمه "آسرا" در متون قديم تركي: "اوزه كؤك تنگري، آسرا ياغيز يئر قيلينتوقداÜzә Kök Tәñri, Asra Yağız Yer Qılıntuqda" (هنگامي كه در بالا بهشت آبي و در پائين زمين قهوه اي خلق شد). كلمه "آسرا" در تركي عثماني به شكل "اسره" به همراه "آستين" به جاي كسره عربي بكار رفته است. برخي، كلمه "آستار" به معني پارچه اي كه در رويه زيرين البسه بكار مي رود را نيز كلمه اي تركي و مرتبط با "آست" شمرده اند. (در اين صورت در "آستار" را مي بايست يا به عنوان مخفف كلمه "آستاريAstarı " كه به نوبه خود فرم تقليل يافته فرم "آستقاروAstqaru " است و يا محرف "آستالAstal " قبول نمود). كلمه "آست" در نام شهر آستارا، به اين معني يعني پست و كم ارتفاع است.

٢-در زبان تركي كلمه ديگري به شكل "آستAst " و به معني خيابان فرعي وجود دارد (ديوان لغات الترك).

آراAra : اين كلمه تركي داراي دو معني است:

١-ميان دو محل، بين مردم، ... در تركي باستان و قديم به عنوان اسم و حرف و به چهار صورت زير بكار رفته است: "قوش آرا"، "قوشلار آرا"، "قوشلار آراسيندا"، "قوشلارين آراسيندا"؛ "كيشي آرا"، "كيشيلر آرا"، كيشيلر آراسيندا"، "كيشيلرين آراسيندا"؛ "بيز آرا"، "بيزيم آرا"، "بيزلرين آراسيندا"، "بيزيم آراميزدا".

٢-معني دوم كلمه "آرا"، محل و جا است، مثلا در عبارت "بو آراداBu Arada " به معني در اينجا، در اين محل. كلمه "آرا" در نام شهر آستارا به اين معني دوم يعني محل و مكان است.

ريشه شناسيهاي نادرست دولتي و عاميانه:

در راستاي سياست تركي زدائي و تراشيدن هويتي فارسي و غيرتركي براي آزربايجان و شهرها و نامهاي جغرافيائيش، درباره نام تركي آستارا ادعاهاي زير مطرح شده است:

١-"اين نام برگرفته شده از ريشه استردن يا ستردن فارسي بمعناي گرفتن حق العبور يا باج است که با توجه به دور افتاده بودن منطقه در ساليان گذشته منطقي بنظر مي‌رسد". اين ريشه شناسي علاوه بر من در آوردي و بي پايه بودن، اساسا غير منطقي است چرا كه هيچ مردمي (در اين مورد تركان آزربايجان)، نام شهرهاي خود را به زباني بيگانه (در اين مورد فارسي) كه هرگز در آزربايجان بومي نبوده و متكلمي نيز نداشته انتخاب نمي كنند. وآنگاه اگر مردم با اين نامگذاري قصد اشاره به گرفته شدن حق العبور و يا باج را داشتند، منطقي تر آن مي بود كه شهر خود را با نامي مانند حق العبور، باج و يا استردنگاه (محل استردن حق العبور) بنامند و نه با كلمه اي كه اصلا در زبان فارسي وجود ندارد، سوما ستردن و يا استردن در زبان فارسي به معني گرفتن حق العبور يا باج نيست، صرفا به معني ستردن است. نيز اين وجه تسميه توضيح نمي دهد كه مصدر ستردن فارسي با چه طريق و بر اساس كدام مباني زبانشناسانه و سابقه اسم سازي از مصدر در زبان فارسي به كلمه آستارا كه كوچكترين شباهت و ربطي به آن ندارد و طبق قوانين واژه شناسي فارسي غيرقابل توضيح مي باشد تبديل شده است.

آشكار است كه تفسير فوق در صدد القا اين نظر به خواننده ناآشنا است كه لابد مردمان اين منطقه آزربايجان در گذشته فارس بوده اند و طبيعتا محل زندگيشان را هم به فارسي نامگذاري كرده اند. اما بعدها افراد مختلفي از تركان جاي آنها را گرفته و "ستردن" اوليه فارسي را تصحيف و به مرور زمان تبديل به "آستارا"ي تركي كرده اند. ولي اين با واقعيتها و تاريخ و گذشته اين منطقه سازگاري ندارد. در بهترين حالت، با خواندن اين وجه تسميه، خواننده ناچار به اين نتيجه مي رسد كه ملت ترك كه سابقه سكونتش در اين مناطق به قبل از ميلاد مي رسد و به گواهي تاريخ صاحب فرهنگ و تمدني غني و با سابقه است، از نامگذاري شهرها و روستاهاي خود عاجز بوده و يا زبان تركي قابليت كاربرد بدين منظور را نداشته و اين مهم را اقوام ديگر از جمله فارسها، آنهم به زبان فارسي برايشان انجام مي داده اند. تازه پس از آن، اين مردم عاجز و الكن ترك، قدرت نگهداري اين نامها را هم نداشته و آنها را تحريف و تصحيف مي كردند.
٢-"آستارا در آغاز آهسته‌رو بوده، زيرا کاروانان و مسافران زماني‌که به اين منطقه مردابي ساحلي مي‌رسيدند ناچار به حرکت آهسته‌تر مي‌شدند. همان نام اوسته رو يا هوسته رو تالشي به مرور تبديل به آستارا شده‌ است". اين نام و ريشه شناسي علاوه بر من در آوردي و بي پايه بودن از جمله اينكه به چه دليل تركان مي بايست براي ناميدن شهرهاي خود از زبان و كلمات تالشي استفاده نمايند، داراي اشكالات فونئتيك نيز مي باشد، چرا كه توضيح نمي دهد به چه سبب "او"ي نخست و آخر نام فرضي اوليه هوسته رو، به "آ" تبديل شده اند.

نتيجه

نام شهر و بندر آستاراي آزربايجان، كلمه اي تركي مركب از صفت "آست" به معني پست به علاوه كلمه "آرا" به معني مكان است. "آست آرا" و يا "آستارا" تركيبي كاملا تركي بوده و بدون هيچ تفسير و تغييري، به معني "محل پست" است. آستارا به سبب آنكه در جلگه اي پست قرار دارد به اين نام خوانده شده است.

تاريم (طارم)، ريشه شناسي و وجه تسميه آن



تاريمTarım
طارم-طرم


نامهاي تركي شهرها و اماكن جغرافيائي آزربايجان و ايران، ريشه شناسي و وجه تسميه آنها

مهران بهاري

سه شنبه، پنجم نوامبر- ٢٠٠٨
توزگون، اولو سويوق آيي، سيچان ايلي
Tozgün, Ulusoyuq ayı, Siçan ili


http://toponimler.blogspot.com/

تاريم Tarım
طارم-طرم-ترم


ناحيه اي از آزربايجان جنوبي كه در تقسيمات كشوري فعلي ايران بين استانهاي زنجان، قزوين (نك. قازوين-قزوين) و گيلان تقسيم شده است و نام رودخانه اي در اين ناحيه. بنا به جغرافياي سياسي كيهان در ناحيه قزوين آزربايجان دو تاريم وجود دارد. يکي طارم عليا [يوخاري تاريم] و جزء خمسه و ديگري طارم سفلي [آشاغي تاريم] که جزء قزوين محسوب ميشود. بلوک طارم سفلي در شمال غربي قزوين و جنوب منجيل واقع شده و اراضي آن حاصل خيز و زراعت آن ديمي و از آب چشمه مشروب ميشود (جغرافياي سياسي کيهان ص٣٧٣).

ريشه شناسي

تاريم كلمه اي تركي به معاني زير است:

١-از مصدر "تاريماق" به معني كاشتن زمين و تخم افشاندن، معادلCultivate (در مقابل اكمه ك=Sow ، ديكمه ك=Plant ). كلمه "تاريم" مركب از بن مصدري تاري. به علاوه پسوند اسم ساز از فعل "–يم" مي باشد و به معني عمل پاشيدن تخم در كشتزار است. اين ريشه در فرمهاي گوناگون در ديگر زبانهاي اورال آلتائي از جمله مانچو، مغولي، مجاري و ... نيز موجود است (تارييا-تالاي-دالا: زمين و كشتزار). از همين ريشه است تارامانTaraman (كشاورز)، تاراقايTaraqay (نوعي پرنده مزرعه)، تارانTaran (اراضي وسيع)، تارانچيTarançı (محافظ مرز، كشاورز)، تارينجTarınc (مرز، سرحد)، تارينقTarıñ (زراعت)، "تاريق تاريماقTarım Tarımaq " (اكين اكمه¬ك)، "داريDarı "، تاريقTarıq (كشت، جو، گند، دانه، تخم، ....)، تاريقچيTarıqçı (زارع، كشاورز)، تاريقلاقTarıqlaq (كشتزار، مزرعه)، تارقيلانماق Tarqılanmaq، تاريقليقTarıqlıq ، تاريقليق ائوTarıqlıq Ev ، تاريقليق يئرTarıqlıq Yer (هر سه به معني انبار محصول)، تاريلماقTarılmaq ، تاريمسانماقTarımsanmaq ، تارينماق Tarınmaq، تاريرقوTarırqu (جاي كم علف)، تاريتقانTarıtqan تاريتقوTarıtqu ، تاريتيقلي Tarıtıqlı، تاريتيقليقTarıtıqlıq ، تاريتيقساقTarıtıqsaq (كسي كه علاقه مند به كشاورزي است)، تاريتماقTarıtmaq . كلمه "تارلاي Tarlay" در تركي تاتاري و "تارلاTarla " به معني مزرعه در تركي تركيه، مخفف "تاريقلاق" (تاريق+لاق) در تركي قديم است.

٢-تاريم به معني شاخه هاي يك رود كه به دلتا ريخته و در آنجا به خاك فرو مي روند است. كاشغري آنرا به شكل شاخه هاي رود كه به شنزارها و درياچه ها مي ريزد معني كرده است. تاريم با بسط معني به عنوان محلي كه شاخه هاي رود به هم مي پيوندند و مجازا به منطقه پرآب، حاصلخيز و گرمسيري است. به نظر مي رسد كه وجه تسميه اصلي ناحيه تاريم آزربايجان بدين نام همين است. در اين معني يعني شاخه هاي رود و شاخه شاخه شدن احتمالا با كلماتي مانند تاراماق-داراماقTaramaq (شانه كردن)، تاراق-داراقTaraq ، تاراقاTaraq (آلتي براي جدا كردن چيزهاي در هم رفته) همريشه است.

٣-تاريم نام محلي در تركستان در مرز اويغور با قوچا است. نام رودي كه در آنجا روان است نيز تاريم مي باشد (كاشغري). (در آزربايجان و تركستان نامهاي جغرافيائي مشابه بسياري، احتمالا با ريشه واحد وجود دارند، مانند اورمو و اورومچي، بالاساقون و ورزقان، خييوو و خيوه، تاريم و طارم، قوشاچاي و قوشوچايدام، باروق-باريق، ....)

٤-محمود كاشغري در اثر خود مصدري به شكل "تاريملاماقTarımlamaq " به معني عبور كردن از عرض رودخانه با پريدن از روي يك سنگ به سنگ ديگر را ذكر نموده است.

٥-ياقوت در اثر خود "تاريم" را به شكل "طرم" [تاريم] آورده و مي گويد كه "اهالي، آن ناحيت را در زبان بومي خود "ترم" [تريم] تلفظ مي كنند". "تريم" مورد اشاره ياقوت مي تواند اسم از مصدر ترمه¬كTәrmәk به معني محل جمع شدن (در اينجا آب) باشد (نك. سرده ري-سردرود). از همين ريشه است ترينگTәriñ (عميق و وسيع، فقط در مورد آب)، ترينگوكله نمه كTәriñüklәnmәk (عميق شدن آب)، ترينگه كTәriñәk (نشد آب، بركه آب، چشمه)، تريگTәrig (چيده شده)، ترگهTәrgә (نك. دره گه ز-درگز، دره گه زين-درجزين، دره)، ترگه ليرمه كTәrgәlirmәk (جمع شدن)، ترگه شمه كTәrgәşmәk (پشت سر هم آمدن و جمع شدن)، ترگيTәrgi (سفره و خوراكيهاي روي آن)، ترقوچيTәrqüçi (جمع كننده)، درمهDәrmә ، تريگسه كTәrigsәk ، تريلگه نTәrilgәn ، تريلمه كTәrilmәk ، تريمسينمه كTәrimsәnmәk ، ترينمه كTәrinmәk ، دريشمه كDәrişmәk ، ترگه كTәrgәk (بقچه)، تركه نTәrkәn (كسي كه همه از او اطاعت مي كنند)، تركينTәrkin (جمع و جور).

٦-حمدالله مستوفي ضمن اشاره به تركي بودن نام تاريم، معني آنرا در ارتباط با كلمه طلا در زبان تركي دانسته است: "گويند در ته اين رود گاهي طلا يافت شده و اسم قريه و رودخانه به ترکي دلالت بر وجود طلا دارد". اما كلمه اي معادل و يا مربوط به طلا در زبان تركي به شكل تاريم و يا نزديك به آن وجود ندارد. احتمالا وي "تاريم" را با "تليمTәlim " به معني فراوان و بسيار زياد كه به عنوان صفت در مورد سكه طلا و پول و ... بكار مي رفته اشتباه نموده است. چنانچه در تركي قديم گفته مي شود "تليم يارماقTәlim Yarmaq " (درهم و سكه فراوان). نيز ممكن است كه وي نظري به اصطلاح "آلتين تاريمAltın Tarım " تركي باستان داشته باشد (نگاه كنيد به پاراگراف پائين). به همه حال اشاره حمدالله مستوفي به اين مطلب، نشانگر گستردگي و عمق فرهنگ تركي در منطقه تاريم و طبيعي شمرده شدن آن از سوي وي است.

٧- به گفته كاشغري "تاريمTarım " و يا "تريمTәrim "، به معني لقبي است كه به شاهزاده ها و خانمهائي كه از نسل افراسيابند و نيز كودكان و فرزندان آنها داده مي شود. "آلتين تاريم" به معني تاريم طلائي، سمبل زنان اشراف مي باشد. عده اي اين لقب را مخفف "تنگريمTәñrim " دانسته اند.

٨-تاريم به عنوان نام شخص بكار رفته است. به عنوان نمونه نام يكي از اميران مغول در دوره ايلخاني و نيز يکي از اجداد ايسن قتلغ (اسه ن قوتلوƏsәn Qutlu ) از امراء عصر سلطان محمد خدابنده (نك. خارابانتو-خدابنده) تاريم (طارم) بوده است.

وجه تسميه

منطقه تاريم آزربايجان به سبب مصب رودهاي فراوان پرآب بودن، پرآبي، گرمسيري و مناسب بودن آن براي كشت بدين نام تركي خوانده شده است. چنانچه ياقوت نيز به اين نكته با كلمات "گياهناك" و "پرآب" اشاره مي كند. وي اين کلمه را صورت طرم (تاريم) آورده و مي گويد: "ناحيه اي است بزرگ در کوههاي مشرف بر قزوين طرف بلاد ديلم. زمين اين ناحيت گياهناک و پر آب و داراي ديهاي فراوان است. اهالي، آن ناحيت را در زبان بومي خود «ترم» تلفظ کنند".

حمداﷲ مستوفي گفته طارمين ولايت گرمسير است. صاحب «مرآت البلدان» مي گويد: "طارم اسم دو بلوک است يکي موسوم بطارم عليا [يوخاري تاريم] و ديگري از بلوکات خمسه است و آن را طارم سفلي [آشاغي تاريم] گويند، ... اين دو بلوک مشتمل بر پنجاه پارچه قريه کوچک و بزرگ است و حدودش متصل به ولايت قزوين و گيلان و خمسه است و غالب اين بلوک کوهستان است. رودخانه قزل اوزن [قيزيل اؤزه¬ن] از مقابل اين قري ميگذرد، گويند در ته اين رود گاهي طلا يافت شده و اسم قريه و رودخانه به ترکي دلالت بر وجود طلا دارد".

ميرزا طاهر ديباچه نگار كه در سال ١٢٦٧ ه. ق. به تاريم [طارم] رفته، قطعه اي در عجايب آن ديار گفته كه در آن اشاره به رودهاي موجود در منطقه نيز كرده است:

همچو پيوستن دجله بفرات
شاه رود و قزل اوزن [قيزيل اؤزه ن] ديدم.

نامهاي جغرافيائي هم ريشه

١-تاريم در تركستان چين: تاريم نام محلي در تركستان شرقي در مرز اويغور با قوچا است. نام رودي كه در آنجا روان است و وادي آن نيز تاريم مي باشد (كاشغري).

٢-طارمات: در متون تاريخي از يوخاري تاريم و آشاغي تاريم (طارم عليا و سفلي) به شكل "طارمين" و از ناحيه تاريم به عنوان "طارمات" نام برده شده است. کيهان، بلوک طارم عليا را ذيل ناحيه زنجان بعنوان "طارمات" آورده و مي گويد: در شمال زنجان و در اطراف دره سفيدرود واقع شده، آب و هواي آن گرمتر از زنجان و محصولات آن گرمسيري و داراي ١٠٤ قريه ميباشد. ... طارم روديست که از طارم عليا (تابع زنجان) ميگذرد. گرچه كلمه "طارمات" ظاهرا جمع عربي "طارم" است، اما به احتمالي ضعيف مي تواند به صورت جمع مغولي طارمين نيز قبول شود، مانند بايات جمع بايان (ثروتمندان)، بالاقات جمع بالاقاسون (شهرها)، مركيت جمع مرگه¬ن (شكارچيان)، تيگيت جمع تيگين (شاهزاده ها)، آرات جمع آران (مردم)، ........

٣-تاريم خره گهTarım Xәrәgә : تركيبي تركي به معناي خانه زمستاني كه به شكل "خرگاه طارم" به زبان فارسي وارد شده است. چنانچه در اين بيت آمده است:

چه بهتر ز خرگاه و طارم کنون
به خرگاه طارم درون آذران .منوچهري (ديوان ص٦٧)

طارم در اين تركيب همان تاريم تركي به معني گرمسير است. خرگهXərgə -خره گهXәrәgә نيز كلمه اي تركي به معني خانه و نوعي چادر است كه به صورت خرگاه به زبان فارسي وارد شده است. ريشه اين كلمه خرXər ، معادل كلمه مونقولي گرGer به معني خانه، چادر و يورت تركي است. فرم اوليه خرگه در تركي باستان به شكل كره كوKerekü - كره گوKərəgü و سپس گره گهKәrәgә ، خره گه Xәrәgә مي باشد. كلمه "گرده كGәrdәk " به معني حجله نيز از ريشه "گر" بوده و تركي است. اين كلمه ربطي به "گِردَك" فارسي ندارد.

نتيجه

تاريم كلمه اي تركي به معني محل التقا رودهاي فراوان و پرآب و زمين حاصلخيز حاصله است. منطقه تاريم آزربايجان به سبب مصب رودهاي فراوان پرآب بودن، پرآبي و مناسب بودن آن براي كشت بدين نام تركي خوانده شده است. در متون تاريخي دوره اسلامي تركي بودن اين نام ذكر و به ريشه شناسي تركي آن اشارات متعددي شده است.

Sunday, October 05, 2008

مسئله آذربایجان به صورت راسته حسینی / سید حیدر بیات



مسئله آذربایجان به صورت راسته حسینی / سید حیدر بیات
خزل آی ۱۴, ۱۳۸۷


دو سه هفته پیشتر بحثی بین سایت پیک نت و دوست شاعرم جناب اسماعیل جمیلی در گرفته بود مبنی بر اینکه نویسندگان آذربایجان در تهران چرا دستگیر شده‌اند؟ بنده نیز قاتی ماجرا شده و یادداشتی به پیک نت فرستادم. پیک نت یادداشت مرا به صورت کامل منتشر کرد، اما تیتری را به آن افزود که تمام رشته‌های نگارنده را پنبه نمود. بنده توضیح داده بودم که اکثر نویسندگان آذربایجانی پس از تبریز در تهران زندگی می‌کنند و بیشتر محصولات نشریات ترکی نیز در تبریز و تهران تولید و منتشر می‌شود و تیتر پیک نت این بود: تولید فرهنگی از تهران برای آذربایجان.

این تیتر تداعی‌گر این معنا بود که تولیدات فرهنگی آذربایجانی در تهران مشتری ندارد و فقط تولید می‌شود و مشتریان آن در آذربایجان هستند. نگارنده قصد نداشت که به این شیطنت یا سوء تفاهم پیک‌نتی پاسخ بگوید، لیکن خواندن یک مقاله در شرق اوسط انگیزه‌ای شد برای پیگیری دوباره ماجرا. منتها نه برای اینکه پاسخی برای کسی داده باشم بلکه برای اینکه حقیقت مسئله آذربایجان واقعا برای دوست و دشمن روشن گردد و بالاخره اصحاب رسانه و سیاست بدانند که اصل این قضیه چیست.

ابتدا بهتر است توضیح مختصری در مورد مقاله‌ شرق اوسط بنویسم. عنوان مقاله به عربی چنین است: غیاب عربی فی القضیه الکردیه (غیبت عربی در مسئله کرد) به قلم آزا حسیب قرداغی.
این مقاله توضیح میدهد که مسئله کرد در عراق که اکنون برای مردم عراق و جهان عرب تا این اندازه حاد می‌نماید یک مسئله امروزی نیست بلکه سابقه دهها ساله دارد اما جهان عرب و سیاستمداران و رسانه‌های عربی یا آن را ندیده‌اند یا به سادگی از کنار آن گذشته‌اند و این مسئله سبب شده است که کردهای عراق در غیاب حساسیت‌ جهان عرب هزینه‌های بسیاری را متحمل شوند و…

این مقاله جهان عرب را متهم می‌کند و جهان عرب جوابی جز شرمساری و قبول آن ندارد، به گونه‌ای که شرق اوسط این سند - و این داغ تغافل را که نویسنده به پیشانی جهان عرب می زند- منتشر می کند.

با خواندن این مقاله به یاد وضعیت امروز آذربایجان افتادم و اینکه هنوز رسانه‌های فارسی تصور روشنی از مسئله آذربایجان ندارند و باید اندکی بیشتر در این مورد درنگ نمود و برای آنان توضیح داد.

اما توضیح مسئله: چیزی که اینروزها از آن با عنوان حرکت ملی آذربایجان نام برده می‌شود سابقه‌ای حدودا ۱۰۰ ساله دارد. مرحوم میرزا حسن رشدیه، پدر مدارس نوین ایران و به تعبیر فرهنگ معین «پدر فرهنگ ایران»، برای مدارس جدید خود که برای نخست بار در ایران تاسیس کرده بود. سه کتاب تالیف کرد. یکی از این کتابها به زبان عربی، دیگری به زبان فارسی و سومی به زبان ترکی با نام وطن دیلی، و این کتابها در مدارس جدید تدریس شدند. جبار باغچه‌بان نیز کتاب شعری برای کودکان به زبان ترکی با نام «پروانه نئجه قیزدی» دارد که احتمالا برای آموزش در مدارس استنایی آن زمان تدارک دیده بود.

بعد از به قدرت آمدن رضا شاه اما زبان ترکی ممنوع شد و کار رشدیه در این زمینه ناتمام ماند. بعد از رضا شاه و در اوایل حکومت محمد رضا شاه نیز مسئله فرقه دموکرات آذربایجان پیش آمد. در زمان حاکمیت فرقه زبان رسمی در آذربایجان ترکی بود، و حتی کارنامه‌هایی که در آن زمان برای دانش آموزان صادر شده است نیز به زبان ترکی است. بعد از شکست فرقه، سنت ترکی نویسی و ترکی خوانی در آذربایجان - با افت و خیزهایی که دارد – هماره وجود داشته است، لیکن به مثابه آتش زیر خاکستری تا زمان انقلاب پنهان ‌ماند. در اوایل انقلاب دوباره این مسئله مطرح شد و نشریات چندی از جمله نشریه وارلیق و یولداش منتشر شدند، لیکن با شروع جنگ ایران و عراق دوباره مسئله فروکش کرد لیکن مجله وارلیق همچنان و تا به امروز منشتر میشود و یکی از معروفترین نشریه‌ها نه تنها در آذربایجان بلکه در تمام کشورهای ترک زبان است.

بعد از جنگ این مسئله دوباره مطرح شد و در اواخر ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی به اوج خود رسید. با آمدن سید محمد خاتمی نشریات بسیاری اعم از نشریات دانشجویی و نشریات استانی به صورت دوزبانه و هر ازگاهی تک زبانه به ترکی منتشر می‌شوند. دولت ابتدا با یک نگاه فانتزی به این مسئله نگاه می‌کند لیکن مسئله رفته رفته جدی و جدی‌تر میشود. در کنار این ماجراها مسئله همایش سالانه قلعه بابک و پخش‌سی‌دی‌های تصویری آن در بین مردم و اخبار آن از انترنت حاکمیت نیز برخوردهای خود را تشدید می‌کند.

اینها مسائلی از آذربایجان بودند که اکثر رسانه‌های فارسی کم و بیش نسبت به آن آگاهی دارند. لیکن مسئله‌ای که میخواهم مطرح کنم چیزی غیر از این است و آن جغرافیایی است که این مسئله در آن اتفاق می‌افتد. اکثر مردم و از جمله احتمالا گردانندگان سایت پیک نت فکر می‌کنند که آذربایجان در چهار استان آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل و زنجان خلاصه شده است. اما این دوستان به دو مسئله توجه ندارند. نخست اینکه پراکنش جمعیت ترکان از مرزهای غربی آذربایجان تا تهران و قم ادامه دارد. به عبارت دیگر مابین تبریز و تهران و تبریز و قم روستاهای ترک زبان بومی به صورت لاینقطع وجود دارند که شامل روستاهای ترک زبان قزوین، کرج، همدان، بوئین‌زهرا، ساوه، شهریار، اراک و خود قم هستند و بنده بسیاری از این روستاها را از نزدیک دیده‌ام. حتی در بخشهای جنوبی، و شرقی قم یعنی در دو سوی جاده قم و کاشان نیز روستاهای ترک زبان وجود دارند. این ترکهای بومی که زمانی خود را ترک غیر اصیل می‌دانستند امروزه به برکت وجود اینترنت و نشریات و احیانا رادیوها و ماهواره‌ها و نیز حضور دانشجویان و سربازان این مناطق در بین سایر ترکان آذربایجان، اینک خود را یک ترک درجه دوم نمی‌دانند و نسبت به هویت و زبان ترکی خود حساس هستند. در میان ۱۹ نویسنده و روشنفکری که در تهران و به همراه مهندس صرافی دستگیر شده‌اند، نام حسین حیدری نیز به چشم میخورد. حسین حیدری از ترکان قزوین و صاحب امتیاز نشریه دوزبانه دانشجویی اولوس بود و خود همین نشان می‌دهد که گستره جریان موسوم به حرکت ملی آذربایجان چه قدر گسترده است. علاوه بر آن میتوان به شهر قم اشاره کرد. در این شهر بیش از چهار استریوی ترکی فعالیت می‌کنند که عمدتا محصولات عاشیقی و موسیقی ترکان بومی منطقه را تامین می‌کنند و بیش از صد عاشیق و نوازنده شاهسون و … در قم، ساوه و سایر مناطق تهران، قزوین، همدان و مرکزی زندگی می‌کنند که برای اینکه حرف بی‌مدرکی نزده باشم دوستان می‌توانند به مقاله «قم، ساوه عاشیق محیطی» که در سایت اینجانب منشتر شده است مراجعه نمایند و در همین روزها گویا تضییقاتی نسبت به برخی از عاشیقهای قم از جمله عاشیق محبوب و جوان، اکبر غلامی صورت گرفته است.

شاخص‌ترین نماد هویت‌خواهی ترکان این منطه مراسم سالانه بزرگداشت حکیم تیلیم‌خان ساوه‌ای است که هر ساله در آخر تیر ماه در زادگاه این شاعر واقع در روستای مراغه ساوه برگزار می‌شود امسال بیش از دوهزار نفر در آن شرکت کرده‌ بودند که از سوی بعضی‌ ناظران این مراسم آلتیرناتیو تجمع سالانه قلعه بابک تلقی شد، اگر چه این مراسم با مراسم قلعه بابک یک تفاوت ماهوی دارد.

مسئله دوم اما مسئله ترکهای مهاجر از آذربایجان است. سیاست تمرکز گرایی که در دوران پهلوی دنبال شد و به تبع آن اکثر کارخانه‌ها و شرکت‌های تولیدی در تهران و اطراف احداث گشت. این مسئله موجب شد که سیل مهاجران از آذربایجان به تهران، قم، کرج و قزوین سرازیر شود. در ادامه همین سیاست است که اکنون آنگونه که در مصاحبه آقای موسوی تبریزی که در پیک نت هم درج شد آمده بود: امروزه حدود ششصد هزار نفر از ساکنان قم را ترک‌زبانها تشکیل می‌دهند. در تهران و کرج و قزوین نیز وضعیت به همین منوال است. به تعبیر رضا براهنی که روی این تعبیر اصرار نیز دارند: «تهران بزرگترین شهر آذری نشین جهان است». در تهران، کرج، قم و سایر شهرهای نزدیک پایتخت گاه شهرکهایی وجود دارند که بیش از نود و پنج درصد آن را ترک زبانها تشکیل می‌دهند. تبعا قضیه به اینجا نیز ختم نمی‌شود ترکان قشقایی، ترکان گچساران، ترکان فریدن اصفهان، ترکان خراسان شمالی و… همه جمعیت معتنابهی هستند که امروزه مسئله هویت برایشان جدی شده است و دیگر مسئله حرکت مدنی آذربایجان در چهار استان آذربایجانی خلاصه نمی‌شود.

در چنین شرایطی وظیفه رسانه‌ها و روشنفکر طبیعتا ندیدن این مسئله و سکوت در قبال آن نیست. بلکه پرداختن به آن و یافتن راه حلهایی هست که شهروندان ایرانی را با کمترین خطر از این مرحله به مراحل بعدی سوق دهد. پذیرفتن هویت ترکی ترکهای ایران، و به رسمیت شناختن زبان، تاریخ و… از جمله فاکتورهایی است که باید به آن اهمیت داده شود. نپذیرفتن مسئله اما تبعاتی دارد که آن خود بر اهل خرد پوشیده نیست. چیزی که یاد‌آوری آن خالی از لطف نخواهد بو آن است که امروزه برای برخورد با مسئله آذربایجان حکومت ایران از سوی گروههای مختلفی در فشار است. یعنی گروهها و اشخاصی در اپوزسیون هستند که جمهوری اسلامی را برای برخورد با فعالان آذربایجانی تشویق می‌کنند و حتی تحت فشار رسانه‌ای و تبلیغاتی قرار می‌دهند. اگر موضع این گروهها نسبت به این مسئله تعدیل شود بعید نیست که موضع جمهوری اسلامی نیز تعدیل شود و مطمئنا هیچ کس از این تعدیل زیان نخواهد دید.

Tuesday, August 19, 2008

دیدگاه واشنگتن: دستگيری يک فعال حقوق بشر ايرانيان آذری در رشت



دیدگاه واشنگتن: دستگيری يک فعال حقوق بشر ايرانيان آذری در رشت

جمعه 25 مرداد ۱٣٨۷ - ۱5 اوت ۲۰۰٨

ماموران امنیتی ایران اخیرا ودود اسدی، یک فعال حقوق ایرانیان آذری را در رشت دستگیر کردند. او از جمله صدها ایرانی آذری است که از ماه مه بازداشت شده اند. در حالی که مقامات امنیتی اتهامی علیه اسدی اعلام نکرده اند، ناظران حقوق بشر بر این باورند که بازداشت او به یک جشن عروسی سنتی آذری، که اخیرا برگزار شد و با رنگ های آذری، پرچم، آهنگ های محلی و رقص همراه بود، ارتباط داشته است.

به گزارش ناظران حقوق بشر، اسدی در بند ۲۰۹ زندان اوین در بازداشت بسر می برد، محلی که عموما بدلیل شکنجه فعالان حقوق بشر و بدرفتاری با آنها مشهور است. اسدی برای مقامات امنیتی ایران بیگانه نیست. در سال ۲۰۰۶، او در جریان تظاهرات اعتراض آمیز علیه چاپ کاریکاتوری در یک روزنامه دولتی دستگیر شد. کاریکاتور سوسکی را که بزبان آذری حرف می زد نشان می داد.

مقامات ایرانی به "پان ترکیسم" و جدائی طلبی بعنوان دلایلی برای بازداشت ایرانیان آذری استناد می کنند. با این حال، فاخته زمانی، مدیر انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذری در ایران می گوید این ادعاها واقعیت ندارد:

**** اکثر این افراد فعالان حقوق مدنی و حقوق بشر هستند، و می خواهند قانون اساسی اجرا شود. در فعالیت های اسدی یا فعالان دیگری نکته ای وجود ندارد که نشان دهد آنها جدائی خواه هستند.

آذری ها بزرگترین گروه قومی در ایران هستند که حدود یک چهارم تمام جمعیت کشور را در بر می گیرند. ایرانیان آذری علیرغم این که در کانون فعالیت های اقتصادی قرار دارند، با تبعیض روبرو هستند. دولت برای بیرون نگاهداشتن فرهنگ آذری از جامعه اقداماتی انجام داده است، از جمله ممنوعیت کاربرد زبان آذری در مدارس، آزار فعالان یا سازمان های آذری و تغییر اسامی جغرافیائی آذری.

خانم زمانی گفت قانون اساسی ایران اقلیت ها را از حق آموزش و داشتن رسانه هایی بزبان های خودشان برخوردار می سازد، اما عملا بندرت به این حقوق احترام گذاشته می شود:**** دوره ای که از کودکستان آغاز شود و تا پایان دبیرستان در آن زبان های اقلیت آموزش داده شود وجود ندارد. تمام کتاب ها، و دوره ها، و آموزش بزبان فارسی است.

بیان آزادنه میراث فرهنگی هر فرد، یک عنصر اساسی حقوق بشر است. دولت ایران باید اسدی و دیگر زندانیان سیاسی را بی درنگ آزاد کند و از رفاه تمام شهروندانش حفاظت کند.

http://www.voanews.com/persian/2008-08-15-voa24.cfm

دو برادر فعال آذربایجانی در دانشگاه رشت بازداشت شده اند



دو برادر فعال آذربایجانی در دانشگاه رشت بازداشت شده اند

میللی حرکت چهار شنبه ۱۶ مرداد ۱۳۸۷:

اویرنجی نیوز: بر اساس خبر دریافتی حسین رحیمی از دانشجویان جهاد دانشگاهی رشت روز نهم مردادماه بهمراه برادرش به اتهام فعالیتهای هویت طلبانه و ضد تبعیض نژادی-زبانی بازداشت شده اند.

در حالیکه بیش از یک هفته از مدت بازداشت نامبردگان می گذرد، خبر دقیقی از نحوه دستگیری، علت دستگیری و چگونگی دستگیری این دو فعال آذربایجانی و محل نگهداری آنها منتشر نشده است.

بنظر می رسد ترساندن خانواده بازداشت شدگان و تهدیدهای مکرر ماموران وزارت اطلاعات مبنی بر برخورد شدید در صورت ارسال خبر بازداشت، مانعی جدی در مسیر خبررسانی سریع، دقیق و به موقع ایجاد کرده است.

بدینوسیله از همه فعالین آذربایجانی و خانواده های محترم درخواست می شود، جهت جلوگیری از اجحاف حق در مورد بازداشت شدگان با احساس مسئولیت بیشتر نسبت به انتشار اخبار اقدام نمایند.

Wednesday, August 06, 2008

Resht'de bashqa tutuqlular


Resht sheherinde Mordad'in 9-da, Cahad-e Danishqahi oyrencisi "Husen Rehimi" ile qardashi, Azerbaycan ughrunda chalishdiqlarina gore, apariliblar. indiyecek onlardan xeber yoxdur.

Friday, June 13, 2008

غزل سراي ترك بندرانزلي به ديار باقي شتافت



غزل سراي ترك بندرانزلي به ديار باقي شتافت
بندرانزلي ، خبرگزاري جمهوري اسلامي ‪۸۷/۰۳/۲۱‬
داخلي. فرهنگي. هنري.

"وجيه‌الله رمضاني" غزل سراي مردمي و محبوب بندرانزلي در سن ‪ ۷۶‬سالگي به ديار باقي شتافت.

به گزارش ايرنا، غزل‌هاي تركي اين شاعر شهرت جهاني دارد به طوريكه در تركيه و آزربايجان اشعار رمضاني كاملا شناخته شده است.

از اين شاعر دو كتاب به نام‌هاي " وجيه`ين غزللري " و " ساحل گؤرسه نير" به چاپ رسيده است.

رمضاني سال ‪ ۱۳۱۱‬در خلخال متولد شد، وي از دوران كودكي در بندرانزلي پرورش يافت و در همين شهر نيز دارفاني را وداع گفت.

رمضاني طبع شعر بسيار قوي داشت و سرشار از احساسات شاعرانه بود و اشعارش را به زبان‌هاي تركي و فارسي مي‌سرود.

همچنين وي با شعراي بزرگي مانند استاد شهريار همنشين بود و در زمينه شعر بسيار از يكديگر بهره‌مند مي‌شدند.

وجيه‌الله رمضاني گرچه فاقد تحصيلات آكادميك بود ولي اطلاعات خوبي در زمينه جامعه‌شناسي ، روانشناسي و تاريخ داشت.

وجيه‌الله رمضاني صبح روز سه شنبه در قطعه هنرمندان گورستان بندرانزلي به خاك سپرده شد.

همچنين عصر روز جمعه مراسم يادبودي از سوي انجمن ادبي بندرانزلي در مجتمع فرهنگي هنري ارشاد اين شهرستان براي اين شاعر محبوب و مردمي برگزار خواهد شد.

Wednesday, April 16, 2008

در این منطقه ( از جنوب گيلان) یعنی کمی بعد از منجیل زبان اصلی مردم ترکی هست



سیر و سفر : از منجیل تا برندق در امتداد سفیدرود

در این منطقه (از جنوب گيلان) یعنی کمی بعد از منجیل زبان اصلی مردم ترکی هست


بعد از سد منجیل یک راه وجود داره که به سمت دیگر سد

میره، راه درواقع منطقه منجیل رو به بخش طارم استان زنجان که مرکز زیتون ایران هست وصل میکنه. مدتها بود که برنامه داشتم تا این منطقه رو ببینم. ولی بدلیل اینکه همراه برای رفتن پیدا نمی کردم برنامه دائم به تاخیر می افتاد. به هرحال بعد از اینکه کلی آخر هفته که برنامه جور نشد این آخر هفته تصمیم گرفتم تنهایی برای دیدن طارم برم.

برنامم این بود که بر اساس یک نقشه راه که از جاده های ایران دارم مسیر کنار سفید رود را تا جایی که امکان رفتن با ماشین هست برم و در انتها به جاده سراسری تهران به غرب برگردم و از اون طریق به تهران بیام، ولی امان از نقشه های اشتباه!! تقریبا اکثر مسیرها و نامهای ذکر شده در نقشه غلط بود!! بعد که به تهران برگشتم و به نقشه وزارت راه هم مراجعه کردم متوجه شدم نقشه های اونها هم اساسی غلط هست!!! واقعا جالبه مثل در هیچ جا در وزارت راه کارهایی که انجام میدند ثبت نمی کنند!!؟؟

مهمترین اشتباهی که من توی این سفر کردم اعتماد بیش از حد به نقشه بود واقعا خیلی خوش شانس بودم که مسیر رو گم نکردم. توی این سفر خارج زیبایی های طبیعت که کمی پایین تر در موردش صحبت خواهم کرد، غیر قابل دسترس بودن روستاهای این منطقه بود! کمی که از منجیل دور شوید وارد استان زنجان می شوید. شاید برای کسی که فقط همین منطقه رو دیده باشه محرمیت منطقه بنظرش طبیعی برسه، ولی من خیلی قسمتهای زنجان رو دیدم. تو زنجان بخشهایی وجود داره که برای روستاهای با جمیعت کمتر از 10 نفر جاده آسفالت و امکانات عجیب و غریب وجود داره ولی تو این منطقه طارم روستاهایی با جمیعت های بالا بود که حتی جاده خاکی هم نداشت!!! بنظر میاد امکانات بیشتر رابطه ای هست نه بر اساس نیازهای واقعی! بنظرم اگر ساکنین این بخشها اگر مهاجرت نکنند باید در سلامت آنها شک کرد!

از منجیل که حرکت کنید بعد از عبور از یکی دو روستا به شهر زیبای گیلوان می رسید. گیلوان مرکز زیتون ایران هست. رودبار به دلیل جلوی دید بودن به اشتباه قطب زیتون معرفی شده ولی در اصل مرکز اصلی زیتون بخش طارم استان زنجان هست که گیلوان یکی از شهرهی مهم این منطقه در زمینه زیتون هست. از گیلوان یک راه به بسمت جاده قزوین زنجان ویک راه هم بسمت آببر و درام هست. راهی که بسمت زنجان میره کمی بعد از آببر هم قابل دسترس هست. بنظر می رسید که این جاده تازه آسفالت شده. مسیری که من برای بازدید انتخاب کرده بودم طوری بود که باید به سمت درام میرفتم. بعد از درام جاده به دوشاخه تقسیم میشد که در هیچ یک از نقشه ها خبری از راه دوم نبود. یک راه در امتداد شمال رود سفید رود ادامه داشت و راه دیگه به سمت دیگه رودخانه میرفت. ابتدا راه سمت شمال رودخانه که یک راه شنی بود یک تابلو کوچیک وجود داشت که فاصله رو از روستاهای مهم مسیر و شهرهای هشت جین و خلخال نوشته بود اگر اشتباه نکنم تا هشت جین 88 کیلومتر بود.

توی نقشه ای که من داشتم از درام یک راه بسمت روستای کلوچ بود که بعد از روستاهای سرخ آباد و جزوان به سمت بالای سفید رود و در نهایت به هشت جین می رفت. ولی هیچ کس در محل اسم روستای سرخ آباد رو نشنیده بود. ولی بر خلاف نقشه راه اصلی راهی بود که بسمت روستای جعفر آباد در استان اردبیل (اگر اشتباه نکنم) می رفت و راه روستای کلوچ راه فرعی بود که از این راه جدا میشد. این راه در واقع راه درام به جعفرآباد در هیچ یک از نقشه های گیتاشناسی و وزارت راه وجود ندارد! جالب این هست که این راه تنها را اتصال حداقل 20 روستا با بیش از 30 خانوار به شهرهای اطراف بود. راه بعد از حدود 20 کیلومتر که از درام دور شدم به یک راه خاکی پر پیچ و خم که هی راست و چپ جاده های روستایی از آن منشعب می شد رسید. از نوع رفتار و سوالات روستایی ها کاملا می شد فهمید که بندرت فرد غریبه از اینجا رد میشه. بعید می دونم که تو زمستون بشه از این راه حتی بوسیله جیپ و ماشینهای بیابونی گذشت. جاده خاک نرم داشت که معلوم بود با بارش اولین بارون ماشین کامل توش فرو میره حداقل آثار سال گذشته رو میشد دید!! بعد از گذشتن از یک منطقه نسبتا خشک یواش یواش تو قسمتهای بالای کوه جنگلهای تنک شروع به زیاد شدن شد. منطقه کاملا بکری بود معلوم بود هنوز خیلی دست کاری نشده، از دور تو دامنه های بالایی کوه حیواناتی هم میدیدم ولی بدلیل دور بودن خیلی قابل تشخیص نبودند. جابل ترین چیزی که دیدم الاغ های (حداقل حدس می زنم الاغ بودند) آزاد بودند، من تا حالا گله الاغ ندیده بودم! بعد از کلی پیچ و خم به روستای جعفر آباد رسیدم منطقه خیلی قشنگی بود. ولی بیش از اینکه طبیعت برام جلب توجه کنه خوشحال بودم گم نشدم واقعا خیلی شانس آورده بودم!!

از بعد از جعفرآباد جاده مناسبتر شد و در جاده دوبانده شنی افتادم که بسمت برندق می رفت. عجب منطقه زیبا و بکری با جنگلهای فوق العاده زیبا که به دلیل کشت گندم دیم لابلای درخت های جنگل تا حدی شبهت به جنگلهای کردستان داشت. بین راه جعفر آباد و برندق یک راه خاکی و جود دارد که بسمت روستای کرین می رود که از اونجا میشه به ماسوله رفت ولی نزدیک ترین مسیر برای پیاده به ماسوله رفت روستای سیاهرود هست که از خود درام یک راه مستقیم به اون هست. اگر اشتباه نکنم حدود 12 ساعت پیاده از سیاهرود به ماسوله راه هست.
بعد از حدود یک سااعت به برندق رسیدم فوق العاده بود هرچی از زیبایش بگم کم گفتم دور تا دور برندق کوه هست و روستا (البته بنظرم شهرهم میشه بهش گفت به اندازه کافی بزرگ بنظر می رسید) در بین کوه ها محصور شده بود. بنظرم دیدن این منطقه بخصوص خود برندق برای اون هایی که از طبیعت لذت می برند میتونه خیلی جذاب باشه فقط برای رفتن از مسیری که من رفتم نرید معلوم نیست شما هم مثل من خوش شانس باشید! از بعد از برندق دیگه یواش یواش آفتاب داشت غروب می کرد و خیلی مناظر اطراف مسیر برندق به هشت جین رو ندیدم. فقط اینو میدونم حدود 2 ساعت دریک مسیر خاکی که در داخل جنگل بود را نندگی کردم تا به شهر هشت جین رسیدم. یکی زیبا ترین صحنه هایی که تو این سفر دیدم که اصلا دلم نم امد که ازش دل بکنم وقتی بود که حدود ساعت هشت شب تو یکی از جنگلهای اطراف هشت جین برای خوردن چایی وایساده بودم یک لحظه آسمان پرستاره برام جلب توجه کرد خیلی خیلی زیبا بود سالها بود آسمان رو اینقدر زیبا ندیده بودم....

بالاخره بعد از کلی رانندگی جاده خاکی تموم شد به یک جاده آسفالت رسیدم و بعد از طی شدن یک گردنه خیلی پیچ در پیچ و خطرناک که برای محض خدا خدا هم که شده یک تابلو روهنما هم نداشت وارد هشت جین شدم! نمی دونم باید از اینکه تو جاده های خاکی ماشین خراب نشده بود و اینکه با اینهمه پیچ و خم راه اصلی رو گم نکرده بودم خوشحال باشم و یا از دیدن یک منطقه به این زیبایی خوشحال باشم فقط میدونم باید خوشحال می بودم!

موقع برگشت با اینکه به نقشه راه اصلا اطمینان نداشتم ولی چاره دیگه ای نداشتم. از هشت جین به سمت خلخال راه افتادم و در مسیر وارد جاده ای شدم که بسمت روستای کزج می رفت شدم تا از طریق جاده ای که به آق کند می روفت به ابتدای اتوبان میانه- زنجان برسم. بعد از کمی رانندگی به یک تابلو رسیدم که می گفت زنجان از راه دست چپ و اردبیل از راه دست راست. ولی برخلاف توضیحات نقشه یک راه کاملا خاکی بود!! ولی چاره ای نبود باید میرفتم چون اگر از این راه نمی رفتم باید بر می گشتم به خلخال و یا به میانه میرفتم ویا به اسالم!، یک راه کاملا خراب که باید بگک صد رحمت به همون راه خاکی درام به جعفرآباد، تو تمام مدت گذشتن از این مسیر فقط دوتا ماشین دیدم!!! ولی چیزی که خیلی برام جلب توجه کرد را چهار بانده ای بود که در این مسیر در حال ساخت بود!! یک راه که بیشتر شبیه بزرگ راه بود در مسیری به این خلوتی!

یک از اتفاقات جالبی که در سفر رخ داد ترکی حرف زدن من بود. در این منطقه یعنی کمی بعد از منجیل زبان اصلی مردم ترکی هست و خوب مشخصه وقتی دارید تو روستا ها می رید اگر با افراد سن بالا برخورد کنید بعید هست که فارسی بتونند بفهمند یا صحبت کنند بگذریم اینکه تو خیلی از این روستا ها که من رفتم جون ها هم به سختی فارسی حرف میزدند!. بعد از جعفرآباد یک پیرمردی دست تکون داد تا سوارش کنم، اسم یک جایی رو گفت تا برسونمش ولی من چون نمی دونستم کجاست بهش گفتم من هشت جین میرم اگه مسیرت میخوره برسونمت، از تعجب پیرمرد فهمید که فارسی نمی فهمه، با دوزار ترکی که بلد بودم به طرف گفتم " پدرجان من هشت جینَ گِدیرَم ایف (If) یُولین مَنَ دوزدِه گَ این آدرویز (in otherwise) باقِشلَ"
خودم که تا یکی دوساعت از جمله خودم می خندیدم هرجوری بود زور زدم فارسی نگفته باشم حالا چه زبونیش مهم نبود!! یادم یک دفعه هم تو ایتالیا هرچی زور زدم یک کلمه انگلیسی یادم نیومد جاش ترکیش رو گفتم!

در انتها هم یک نکته مهم در مورد عکسهای این سایت بگم و اون هم اینکه دو نوع میشه از یک محیط عکس گرفت نوع اول در واقع بیشتر به دید عکاس بر می گرده که بیشتر بیان کننده دید خاص اون به یک موضوع هست معمولا این عکسها خیلی بیان کننده شرایط محیط و محل نیست مثلا میشه یک عکس خیلی جذاب از یک زاویه خاص از یک منطقه خشک گرفت طوری که بیننده فکر کنه در یک محیط کاملا سرسبز قرار داره!. نوع دیگه عکسهای شبه خبری هستند که بیشتر انتقال دهنده واقعیت تا دید عکاس هستند. من معمولا هرجا که میرم هر دونوع عکس رو میگیرم ولی در این سایت بیشتر عکسهایی رو قرار می دم که به بیننده یک ایده صحیح از محلی که درباره آن صحبت می کنم بده. اکثر عکسهای این سایت حتی یک ویرایش ساده هم نشده اند. عکسهایی رو که بیشتر به دید خودم از یک محیط برمیگرده رو توی یک سایت دیگه که در مورد عکاسی دارم قرار میدم. برای نمونه عکس اولی که در پایین می بینید مربوط به منجیل هست بعید هست شما بتونید در منجیل چنین صحنه ای رو ببینید توی عکس شما درختان رو چسبیده به کوه میبینید، عکس طوری گرفته شده که منطقه قبل از شروع درختهای زیتون دیده نشه و ابر بالای کوه رو بشدت نزدیک به درختها و توربینها احساس می کنید در صورتی که این یک خطای دید است نه واقعیت

با تشکر:حسین

Labels: